Công thức phản ứng xà phòng hóa chất béo hay nhất (có đáp án 2024) – Hoá học lớp 12

Công thức phản ứng xà phòng hóa chất béo hay nhất – Hoá học lớp 12

Bài tập về phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa) là dạng bài tập trọng tâm về chất béo, tuy nhiên nhiều em học sinh vẫn còn lúng túng khi gặp phải dạng bài này. Bài viết dưới đây sẽ giúp các em có cái nhìn khái quát hơn về dạng bài tập, đồng thời cung cấp các phương pháp giải nhanh để các em có thể giải quyết dạng bài tập này một cách dễ dàng nhất.

1. Công thức bài toán phản ứng xà phòng hóa chất béo

Phương trình phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa)

- Theo phương trình ta có:

- Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m _{chất béo} + m_NaOH = m_muối + m_glixerol

Lưu ý: M_glixerol = 92 (g/mol)

Ví dụ:

A. 17,68.

B. 17,80.

C. 53,40.

D. 53,04.

Hướng dẫn giải

n_NaOH = 0,3.0,2 = 0,06 mol

n _{chất béo} = $\frac{1}{3}.{\mathrm{n}}_{\mathrm{NaOH}}$_p/ư = 0,02 mol

Tristearin: (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ (M = 890 g/mol)

→ m _tristearin = 890.0,02 = 17,8 gam

→ Đáp án B

2. Bạn nên biết

Một số axit béo và triglixerit (chất béo) tương ứng với các axit béo đó:

Tên axit béo	CTPT axit béo	Tên triglixerit tương ứng	CTPT triglixerit tương ứng	Đặc điểm cấu tạo
Axit panmitic	C15H31COOH (M = 256)	Tripanmitin	(C15H31COO)3C3H5 (M = 806)	No
Axit stearic	C17H35COOH (M = 284)	Tristearin	(C17H35COO)3C3H5 (M = 890)	No
Axit oleic	C17H33COOH (M = 282)	Triolein	(C17H33COO)3C3H5 (M = 884)	Không no
Axit linoleic	C17H31COOH (M = 280)	Trilinolein	(C17H31COO)3C3H5 (M = 878)	Không no

3. Bài tập minh họa

Câu 1:

A. 38,08.

B. 29,36.

C. 36,72.

D. 38,24.

Hướng dẫn giải

${\mathrm{n}}_{\mathrm{glixerol}}=\frac{1}{3}.{\mathrm{n}}_{\mathrm{NaOHp}/\mathrm{ư}}=\frac{1}{3}.0,12=0,04\mathrm{mol}$

→ m _glixerol = 0,04.92 = 3,68 gam

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng

m _{chất béo} + m _{NaOH p/ư} = m _muối + m _glixerol

35,6 + 0,12.40 = m + 3,68

→ m = 36,72 gam

→ Đáp án C

Câu 2:

A. axit axetic.

B. axit pamitic.

C. axit oleic.

D. axit stearic.

Hướng dẫn giải

n _glixerol = 0,1 mol

→ n _{xà phòng} = 3.n _glixerol = 3.0,1 = 0,3 mol

→ M _muối = $\frac{83,4}{0,3}$ = 278 (g/ mol)

→ C₁₅H₃₁COONa

→ Axit béo B là axit panmitic C₁₅H₃₁COOH

→ Đáp án B