
Anonymous
0
0
Lý thuyết Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (Tiếp theo) (mới 2024 + Bài Tập) – Toán 9
- asked 2 months agoVotes
0Answers
0Views
Lý thuyết Toán 9 Bài 6: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (tiếp theo)
Bài giảng Toán 9 Bài 6: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (tiếp theo)
I. Lý thuyết
1. Các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số.
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Trả lời
Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thoả mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
2. Các lưu ý
- Đối với một số bài sau khi ta đã tìm được hệ phương trình giữa các ẩn với nhau ta cần đặt ẩn phụ để giải hệ.
- Lưu ý tới điều kiện của ẩn phụ.
- Sau khi giải xong ẩn phụ cần trả về ẩn chính.
II. Bài tập vận dụng
Bài 1: Hai người cùng làm một công việc trong 7h12 phút thì xong công việc nếu người thứ 1 làm trong 4h người thứ 2 làm trong 3h thì được 50% công việc. Hỏi mỗi người làm một mình trong mấy giờ thì xong ?
Lời giải :
Đổi 7h 12 phút = (h)
Gọi thời gian người thứ 1 làm 1 mình xong công việc là x (h) (x > 0)
Gọi thời gian người thứ 2 làm 1 mình xong công việc là y (h) (y > 0)
1h người thứ nhất 1 làm được (công việc), người thứ 2 làm được (công việc)
Vì hai người cùng làm thì công việc xong sau (h) nên 1 h cả hai người làm được (công việc)
Ta có phương trình: (1)
Trong 4h người thứ 1 làm được (công việc), trong 3h người thứ 2 làm được (công việc) mà khi đó hoàn thành được công việc nên ta có phương trình :
(2).
Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:
Đặt khi đó ta có hệ:
Vậy người thứ nhất nếu làm một mình thì 12h xong công việc, người thứ hai làm một mình thì 18h xong công việc.
Bài 2: Một chiếc thuyền di chuyển xuôi và ngược dòng trên một khúc sông dài 40km hết tất cả 4h 30 phút. Biết thời gian thuyền xuôi dòng 5km bằng thời gian thuyền ngược dòng 4 km. Tính vận tốc dòng nước?
Lời giải:
Gọi vận của thuyền khi nước yên lặng là: x (km/h) (x > y > 0)
Gọi vận tốc của dòng nước là: y (km/h)
Vận tóc xuôi dòng là x + y (km/h), Vận tốc ngược dòng là x –y (km/h)
Thời gian thuyền xuôi dòng 5km là: (h)
Thời gian thuyền ngược dòng 4km là: (h)
Vì thời gian thuyền xuôi dòng 5 km bằng thời gian thuyền ngược dòng 4 km, nên ta có phương trình: (1)
Vì chiếc thuyền xuôi và ngược dòng trên khúc sông dài 40 km hết 4h30 phút = h, nên ta có phương trình:
Ta có hệ phương trình:
Đặt
Vậy vận tốc của thuyền là 18km/h, vận tốc của nước là 2km/h.
Trắc nghiệm Toán 9 Bài 6: Giải hệ phương trình bằng phương cách lập hệ phương trình (Tiếp theo)
Câu 1:
A. 24m
B. 12m
C. 18m
D. 20m
Đáp án: A
Giải thích:
Gọi chiều dài và chiều rộng của mảnh đất hình chữ nhật lần lượt là: x, y
(34 > x > y > 0; m)
Vì mảnh đất hình chữ nhật có nửa chu vi bằng 37m nên ta có x + y = 37
Đường chéo hình chữ nhật dài 26m
nên ta có phương trình: x2 + y2 = 262
Suy ra hệ phương trình:
Giải phương trình (1) ta được:
2x2 – 68x + 480 = 0
x2 – 34x + 240 = 0
x (x – 10) – 24 (x – 10) = 0
(x – 10) (x – 24) = 0
Vậy chiều dài mảnh đất ban đầu là 24m
Câu 2:
A. 160 dụng cụ
B. 200 dụng cụ
C. 120 dụng cụ
D. 240 dụng cụ
Đáp án: A
Giải thích:
Gọi số dụng cụ cần làm của xí nghiệp 1 và xí nghiệp 2 lần lượt là x, y
(x, y x, y < 360, dụng cụ)
Số dụng cụ xí nghiệp 1 và xí nghiệp 2 làm được khi vượt mức lần lượt là 112%x và 110%y (dụng cụ)
Ta có hệ phương trình
Vậy xí nghiệp 1 phải làm 200 dụng cụ, xí nghiệp 2 phải làm 160 dụng cụ.
Câu 3:
A. 40 km/h
B. 50 km/h
C. 60 km/h
D. 65 km/h
Đáp án: C
Giải thích:
Gọi vận tốc của tàu hỏa và ô tô lần lượt là x, y (km/h, x > y > 0; x > 5)
Vì khách du lịch đi ô tô 4 giờ sau đó đi tiếp bằng tàu hỏa trong 7 giờ được quãng đường dài 640 km
nên ta có phương trình 7x + 4y = 640
Và mỗi giờ tàu hỏa đi nhanh hơn ô tô 5 km
nên ta có phương trình x – y = 5
Suy ra hệ phương trình
Vậy vận tốc tàu hỏa là 60km/h
Câu 4:
A. 9
B. 8
C. 7
D. 6
Đáp án: D
Giải thích:
Gọi số cần tìm là
Đổi chỗ hai chữ số của nó thì ta được một số mới là
Ta có hệ phương trình:
Vậy số cần tìm là 24 nên tổng các chữ số là 2 + 4 = 6
Câu 5:
A. 40 km/h
B. 50 km/h
C. 35 km/h
D. 45 km/h
Đáp án: D
Giải thích:
Gọi vận tốc của ô tô và xe máy lần lượt là x, y (km/h, x > y > 0; x > 10)
Vì khách du lịch đi trên ô tô 5 giờ, sau đó đi tiếp bằng xe máy trong 3 giờ được quãng đường dài 330 km nên ta có phương trình 5x + 3y = 330
Và mỗi giờ ô tô đi nhanh hơn xe máy 10 km nên ta có phương trình x – y = 10
Suy ra hệ phương trình:
Vậy vận tốc ô tô là 45 km/h
Câu 6:
A. 12
B. 16
C. 14
D. 6
Đáp án: C
Giải thích:
Gọi số cần tìm là
Đổi chỗ hai chữ số của nó thì ta được một số mới là
Ta có hệ phương trình:
Vậy số cần tìm là 72 nên tích các chữ số là 2.7 = 14
Câu 7:
A. 6 giờ
B. 8 giờ
C. 10 giờ
D. 12 giờ
Đáp án: B
Giải thích:
Gọi thời gian vòi I, vòi II chảy một mình đầy bể lần lượt là x, y
(đơn vị: giờ)
Mỗi giờ vòi I chảy được (bể),
vòi II chảy được bể
nên cả hai vòi chảy được bể
Vì hai vòi ngước cùng chảy vào một bể thì sau 4 giờ 48 phút bể đầy
nên ta có phương trình:
Nếu vòi I chảy riêng trong 4 giờ,
vòi II chảy riêng trong 3 giờ
thì cả hai vòi chảy được bể
nên ta có phương trình
Suy ra hệ phương trình
Vậy thời gian vòi I một mình đầy bể là 8h.
Câu 8:
A. 400 tấn và 230 tấn
B. 390 tấn và 240 tấn
C. 380 tấn và 250 tấn
D. Tất cả đều sai
Đáp án: B
Giải thích:
Gọi số thóc năm ngoái thu được của cánh đồng thứ nhất là (x) (tấn) (x > 0)
Gọi số thóc năm ngoái thu được của cánh đồng thứ hai là y (tấn) (y > 0)
Năm ngoái, cả 2 cánh đồng thu hoạch được 500 tấn thóc nên ta có phương trình:
x + y = 500 (1)
Năm nay, lượng lúa thu được trên cánh đồng thứ nhất tăng lên 30% so với năm ngoái, trên cánh đồng thứ hai tăng 20% nên ta có phương trình:
Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:
Vậy lượng lúa thu hoạch được năm nay của
cánh đồng thứ nhất là 300.1,3 = 390 (tấn);
lượng lúa thu được năm nay của
cánh đồng thứ hai là 200.1,2 = 240 tấn.
Câu 9:
A. 9
B. 8
C. 7
D. 6
Đáp án: A
Giải thích:
Gọi số cần tìm là
Đổi chỗ hai chữ số của nó thì ta được một số mới là
Ta có hệ phương trình:
Vậy số cần tìm là 18 nên tổng các chữ số là 1 + 8 = 9
Câu 10:
A. 7 km/h
B. 8 km/h
C. 9 km/h
D. 10 km/h
Đáp án: D
Giải thích:
Gọi vận tốc của người thứ nhất và người thứ hai lần lượt là x, y (km/h, x, y > 0)
Quãng đường người thứ nhất đi được khi gặp nhau là 2x (km)
Quãng đường người thứ hai đi được đến khi gặp nhau là 2y (km)
Ta có hệ phương trình
Vậy vận tốc của người thứ nhất là 10 (km/h)