50 bài tập về cách lập công thức hóa học của một chất theo hóa trị (có đáp án 2025)

Cách lập công thức hóa học của một chất theo hóa trị

A. Lý thuyết & phương pháp giải

- Quy tắc hóa trị: Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.

A^a_xB^b_y suy ra: a.x = b.y

- Các bước thực hiện:

+ Bước 1: Viết công thức tổng quát chung có dạng: A_xB_y.

+ Bước 2: Áp dụng quy tắc hóa trị: x.a = y.b

+ Bước 3: Rút ra tỉ lệ: $\frac{x}{y}=\frac{b}{a}$(phân số tối giản).

+ Bước 4: Viết công thức hóa học.

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1

Hướng dẫn giải

Gọi công thức tổng quát là Na_x(SO₄)_y

Theo quy tắc hóa trị ta có: x.I = y.II suy ra $\frac{x}{y}=\frac{II}{I}=\frac{2}{1}$

Suy ra x = 2, y = 1

Vậy công thức hóa học cần lập là Na₂SO₄.

Ví dụ 2

Hướng dẫn giải

Gọi công thức tổng quát là S_xO_y

Theo quy tắc hóa trị ta có x.VI = y.II suy ra $\frac{x}{y}=\frac{II}{VI}=\frac{1}{3}$

Suy ra x = 1, y = 3

Vậy công thức hóa học của hợp chất là SO₃.

Ví dụ 3

Hướng dẫn giải

Gọi a là hóa trị của nguyên tố A, ta có

2.a = 3.2 suy ra a = 3.

Gọi b là hóa trị của nguyên tố B, ta có

1.b = 2.1 suy ra b = 2.

Gọi công thức tổng quát của hợp chất là A_mB_n

Theo quy tắc hóa trị, ta có 3.m = 2.n suy ra$\frac{m}{n}=\frac{2}{3}$

Suy ra m = 2 và n = 3

Vậy công thức hóa học của hợp chất cần tìm là A₂B₃.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1

A. Al₂O₃.

B. Al₃O₄.

C. Al₄O₅.

D. AlO.

Đáp án: Chọn A

Câu 2

A. (NH₄)₂NO₃.

B. NH₄NO₃.

C. NH₄(NO₃)₂.

D. Không có đáp án đúng.

Đáp án: Chọn B

Công thức tổng quát (NH₄)_x(NO₃)_y.

Theo quy tắc hóa trị ta có: x.I = y.I suy ra tỉ lệ $\frac{x}{y}$= 1.

Suy ra x = 1, y = 1

Vậy công thức hóa học là NH₄NO₃.

Câu 3

A. CaCO₃.

B. CH₄.

C. CO.

D. CO₂.

Đáp án: Chọn C

Câu 4

A. Kali sunfua K₂S.

B. Kali clorua KCl₂.

C. Kali sunfit KSO₃.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Đáp án: Chọn A

Câu 5

A. HCl.

B. HCl₂.

C. H₂Cl.

D. H₂Cl₃.

Đáp án: Chọn A

Gọi công thức hóa học của hợp chất là H_xCl_y

Theo quy tắc hóa trị ta có x.I = y.I

Rút ra tỉ lệ, suy ra x = 1, y = 1.

Vậy công thức hóa học của hợp chất là HCl.

Câu 6

+ Bước 1: Viết công thức dạng chung: A_xB_y.

+ Bước 2: Áp dụng quy tắc hóa trị: x.a = y.b

+ Bước 3: Rút ra tỉ lệ: $\frac{x}{y}<\frac{b}{a}$( phân số tối giản).

+ Bước 4: Viết công thức hóa học.

Hãy cho biết bước thực hiện nào sai trong các bước trên?

A. Bước 1.

B. Bước 1 và bước 3.

C. Bước 2.

D. Bước 3.

Đáp án: Chọn D

Câu 7

A. CaOH.

B. Ca(OH)₂.

C. Ca₂OH.

D. Cả A, B, C đều sai.

Đáp án: Chọn B

Gọi công thức chung của hợp chất là Ca_x(OH)_y.

Theo quy tắc hóa trị ta có: x.II = y.I

Rút ra tỉ lệ $\frac{x}{y}=\frac{1}{2}$suy ra x = 1, y = 2

Vậy công thức hóa học cần tìm là Ca(OH)₂

Câu 8

A. NO.

B. N₂O.

C. NO₂.

D. N₂O₃.

Đáp án: Chọn C

Công thức chung có dạng N_xO_y

Theo quy tắc hóa trị ta có x. IV = y.II

Rút ra tỉ lệ, suy ra x = 1, y = 2.

Vậy công thức hóa học cần tìm là: NO₂.

Câu 9

A. Natri clorua NaCl.

B. Natri hidroxit NaOH.

C. Natri oxit Na₂O.

D. Natri sunfua Na₂S₃.

Đáp án: Chọn D

Câu 10

A. XY.

B. XY₂.

C. X₃Y₂.

D. X₂Y.

Đáp án: Chọn C

Gọi a là hóa trị của X.

Theo quy tắc hóa trị ta có a.1 = 1.2 suy ra a = 2

Vậy hóa trị của X là II.

Gọi b là hóa trị của Y

Theo quy tắc hóa trị ta có b.1 = 1.3 suy ra b = 3

Vậy hóa trị của b là III.

Gọi công thức hóa học của hợp chất là X_xY_y

Theo quy tắc hóa trị, ta có: x.II = y.III

Rút ra tỉ lệ$\frac{x}{y}=\frac{III}{II}=\frac{3}{2}$suy ra x = 3, y = 2

Vậy công thức hóa học của hợp chất là X₃Y₂.

Cách Phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học

Bài tập lập phương trình hóa học và cách giải

Bài tập xác định chất còn thiếu trong phương trình, hoàn thiện phương trình hóa học

Bài tập áp dụng định luật bảo toàn khối lượng và cách giải

Bài tập xác định số mol và cách giải