Giải Hóa 11 Bài 46: Luyện tập: Andehit - Xeton - Axit cacboxylic

Mục lục Giải Hóa 11 Bài 46: Luyện tập: Andehit - Xeton - Axit cacboxylic

Video giải Hóa 11 Bài 46: Luyện tập: Andehit - Xeton - Axit cacboxylic

Bài 1 trang 212 Hóa 11: Điền Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô vuông bên cạnh các câu sau:

a) Anđehit vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa.

b) Anđehit là hợp chất lưỡng tính.

c) Khi tác dụng với hiđro có xúc tác Ni, anđehit chuyển thành ancol bậc I.

d) Axit axetic tác dụng được với dung dịch bazơ, oxit bazơ, muối cacbonat và kim loại đứng trước hiđro trong dãy hoạt động hóa học của kim loại.

e) Oxi hóa không hoàn toàn ancol bậc II thu được xeton.

f) Trong công nghiệp, axeton được tổng hợp từ cumen.

Lời giải:

a) Đ

b) S, anđehit không có tính lưỡng tính

c) Đ

d) Đ

e) Đ

f) Đ

Bài 2 trang 212 Hóa 11: Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt các dung dịch: anđehit axetic, axit axetic, glixerol, ancol etylic.

Lời giải:

CH3CHO	CH3COOH	C3H5(OH)3	C2H5OH
Qùy tím	Không đổi màu	Màu đỏ	Không đổi màu	Không đổi màu
Cu(OH)2 t° thường, sau đó đun nóng	Ban đầu không hiện tượng, khi đung nóng có kết tủa đỏ gạch	Phản ứng với Cu(OH)2 nhiệt độ thường tạo dung dịch xanh lam	Không hiện tượng

PTHH:

Cu(OH)₂ + 2C₃H₅(OH)₃ → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu _{(phức xanh lam)} + 2H₂O

CH₃CHO + 2Cu(OH)₂  + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONa + Cu₂O _{↓ đỏ gạch} + 3H₂O

Bài 3 trang 212 Hóa 11: Dẫn hỗn hợp khí X gồm axetilen và anđehit axetic vào dung dịch AgNO₃ trong amoniac thấy tạo ra kết tủa gồm hai chất. Lấy kết tủa cho vào dung dịch axit HCl dư thấy có khí bay lên và còn một phần không tan Y. Hòa tan Y trong dung dịch HNO₃ đặc thấy có khí màu nâu bay lên. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra để giải thích quá trình thí nghiệm trên.

Lời giải:

CH ≡ CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → AgC ≡ CAg_↓ + 2NH₄NO₃

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag_↓ + 2NH₄NO₃

Lọc kết tủa: AgC ≡ CAg và Ag cho vào HCl chỉ có AgC ≡ CAg phản ứng:

AgC ≡ CAg + 2HCl → HC ≡ CH↑ + 2AgCl↓

Phần không tan Y là Ag và AgCl, hòa tan trong HNO₃ đặc chỉ có Ag phản ứng:

Ag + 2HNO₃ → AgNO₃ + NO_{2 nâu đỏ↑} + H₂O

Bài 4 trang 213 Hóa 11: Cho 1 gam axit axetic vào ống nghiệm thứ nhất và 1 gam axit fomic vào ống nghiệm thứ hai, sau đó cho vào cả hai ống nghiệm trên một lượng dư bột CaCO₃. Đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thể tích khí CO₂ thu được (đo ở cùng điều kiện) thoát ra

A. từ hai ống nghiệm là bằng nhau.

B. từ ống nghiệm thứ nhất nhiều hơn ống nghiệm thứ hai.

C. từ ống nghiệm thứ hai nhiều hơn ống nghiệm thứ nhất.

D. từ mỗi ống nghiệm đều lớn hơn 2,24 lít (đktc).

Lời giải:

- Đáp án C

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O (1)

Theo PTHH có:  

$\begin{array}{l}{n}_{C{O}_2\left(1\right)}=\frac{1}{2}.n_{C{H}_{3}COOH}\\ =\frac{1}{2}.\frac{1}{60}=\frac{1}{120}mol\end{array}$

2HCOOH + CaCO₃ → (HCOO)₂Ca + CO₂ + H₂O (2)

Theo PTHH có:  

$\begin{array}{l}{n}_{C{O}_2\left(2\right)}=\frac{1}{2}.n_{HCOOH}\\ =\frac{1}{2}.\frac{1}{46}=\frac{1}{92}mol\end{array}$

⇒ Số mol CO₂ thoát ra từ ống nghiệm hai nhiều hơn ống nghiệm thứ nhất.

Bài 5 trang 213 Hóa 11: Hỗn hợp A có khối lượng 10,0 gam gồm axit axetic và anđehit axetic. Cho A tác dụng với lượng dư AgNO₃ trong dung dịch ammoniac thấy có 21,6 gam Ag kết tủa. Để trung hòa A cần V ml dung dịch NaOH 0,2M

a. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

b. Tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi chất trong A và tính thể tích dung tích NaOH đã dùng.

Lời giải:

a/ Các phương trình hóa học xảy ra:

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃    (1)

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O    (2)

b/ Theo (1):

Bài 6 trang 213 Hóa 11: Viết phương trình hóa học của các phản ứng hoàn thành dãy chuyển hóa sau:

Lời giải:

(1) CH₂ = CH – CH₃ + H₂O  $\stackrel{xt,to}{\to }$ CH₃ – CH(OH) – CH₃

(2) CH₃ – CH(OH) – CH₃ + CuO $\stackrel{to}{\to }$ Cu + CH₃ – CO – CH₃ + H₂O

(3) CH₂ = CH – CH₃ + Cl₂ $\stackrel{as}{\to }$CH₂ = CH – CH₂Cl + HCl

(4) CH₂ = CH – CH₂Cl + NaOH $\stackrel{to}{\to }$ CH₂ = CH – CH₂OH + NaCl

(5) CH₂ = CH – CH₂OH + CuO $\stackrel{to}{\to }$ CH₂ = CH – CHO + Cu + H₂O

Bài 7 trang 213 Hóa 11: Hợp chất X có công thức phân tử C₃H₆O tác dụng với một lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃. Công thức nào sau đây là công thức cấu tạo của X?

Lời giải:

- Đáp án D.

Vì X tác dụng với AgNO₃ trong NH₃ nên X có  nhóm – CH = O

Lại có X có công thức phân tử C₃H₆O nên X có công thức cấu tạo: CH₃CH₂CH = O

Bài 8 trang 213 Hóa 11: Cho dung dịch chứa 0,58 gam chất hữu cơ đơn chức X tác dụng với một lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃ thu được 2,16 gam bạc kết tủa. Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên của hợp chất X?

Lời giải:

Hợp chất X đơn chức tác dụng được với AgNO₃/NH₃ thu được bạc kết tủa nên X là anđehit đơn chức.

Xét trường hợp 1: X là HCHO

HCHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → 4Ag + (NH₄)₂CO₃ + 4NH₄NO₃

$\begin{array}{l}\Rightarrow n_{HCHO}=\frac{1}{4}.n_{Ag}\\ =\frac{1}{4}.\frac{2,16}{108}={5.10}^{-3}mol\end{array}$

→ m_HCHO = 5.10^-3.30 = 0,15 ≠ 0,58. Vậy trường hợp 1 không thỏa mãn.

Xét trường hợp 2: X là anđehit đơn chức khác HCHO

Gọi công thức tổng quát của X là R-CHO

RCHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → RCOONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

Theo phương trình:

CTPT của X là: C₃H₆O

CTCT của X là: CH₃-CH₂-CHO (propanal)

Bài 9 trang 213 Hóa 11: Axit fomic tác dụng với AgNO₃ trong dung dịch NH₃ tạo ra kết tủa bạc kim loại. Dựa vào cấu tạo phân tử của axit fomic để giải thích, viết phương trình hóa học của phản ứng.

Lời giải:

Do trong phân tử HCOOH có nhóm –CHO nên HCOOH phản ứng với AgNO₃/NH₃ như là một anđehit.

HCOOH + 2AgNO₃ + 4NH₃ + H₂O → (NH₄)₂CO₃ + 2Ag + 2NH₄NO₃

Bài 10 trang 213 Hóa 11: Dẫn hơi của 3 gam etanol vào trong ống sứ nung nóng chứa bột CuO dư. Làm lạnh để ngưng tụ sản phẩm hơi đi ra khỏi ống sứ được chất lỏng A. Khi A phản ứng hoàn toàn với một lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thấy có 8,1 gam bạc kết tủa.

Tính hiệu suất của quá trình oxi hóa etanol?

Lời giải:

Phương trình phản ứng:

CH₃CH₂OH + CuO $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃CHO + Cu + H₂O    (1)

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag + 2NH₄NO₃     (2)

Theo PTHH (2):  

$\begin{array}{l}{n}_{C{H}_{3}CHO}=\frac{1}{2}.n_{Ag}\\ =\frac{1}{2}.\frac{8,1}{108}=0,0375mol\end{array}$

Theo PTHH (1):

$\begin{array}{l}{n}_{C{H}_{3}C{H}_{2}OHpu}=n_{C{H}_{3}CHO}\\ =0,0375mol\end{array}$

Hiệu suất quá trình oxi hóa etanol:

$\begin{array}{l}H=\frac{m_{e\tan olpu}}{m_{e\tan olbd}}.100\%\\ =\frac{0,0375.46}{3}.100\%\\ =57,5\%.\end{array}$

Bài giảng Hóa 11 Bài 46: Luyện tập: Andehit - Xeton - Axit cacboxylic