Giải Hóa 11 Bài 44: Anđehit – Xeton

Mục lục Giải Hóa 11 Bài 44: Anđehit – Xeton

Video giải Hóa 11 Bài 44: Anđehit – Xeton

Bài 1 trang 203 Hóa 11: Thế nào là anđehit? Viết công thức cấu tạo của các anđehit có công thức phân tử C₄H₈O và gọi tên chúng.

Lời giải:

- Định nghĩa anđehit: Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm -CH=O liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon⁽¹⁾ hoặc nguyên tử hiđro.

((1): Nguyên tử cacbon này có thể của gốc hiđrocacbon hoặc của nhóm -CHO khác).

- CTCT của anđehit có công thức phân tử C₄H₈O

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CHO: Butanal

$\begin{array}{l}C{H}_3–\underset{}{C}H–CHO\\ C{H}_3\end{array}$ : 2 – metylpropanal

Bài 2 trang 203 Hóa 11: Viết các phương trình hóa học để chứng tỏ rằng, anđehit vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử.

Lời giải:

- Anđehit đóng vai trò là chất oxi hóa:

RCHO + H₂ $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ RCH₂OH

- Anđehit đóng vai trò là chất khử:

2RCHO + O₂ $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ 2RCOOH

RCHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → RCOONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

Bài 3 trang 203 Hóa 11: Hoàn thành dãy chuyển hóa sau bằng các phương trình hóa học:

Metan → metyl clorua → metanol → metanal → axit fomic

Lời giải:

- Phương trình hóa học của dãy chuyển hóa:

Bài 4 trang 203 Hóa 11: Cho 1,0 ml dung dịch fomanđehit 5% và 1,0 ml dung dịch NaOH 10,0% vào ống nghiệm, sau đó thêm tiếp từng giọt dung dịch CuSO₄ và lắc đều cho đến khi xuất hiện kết tuả. Đun nóng phần dung dịch phía trên, thấy có kết tủa màu đỏ gạch của Cu₂O. Giải thích hiện tượng thí nghiệm và viết phương trình hóa học.

Lời giải:

- Khi nhỏ dung dịch CuSO₄ vào thì có kết tủa xanh xuất hiện:

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

- Khi đun nóng phần trên ống nghiệm trên ngọn lửa đèn cồn thì có kết tủa đỏ gạch xuất hiện:

HCHO + 4Cu(OH)₂ + 2NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ Na₂CO₃ + 2Cu₂O↓_{đỏ gạch} + 6H₂O

Bài 5 trang 203 Hóa 11: Cho 50,0 gam dung dịch anđehit axetic tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ (đủ) thu được 21,6 gam Ag kết tủa. Tính nồng đồ % của anđehit axetic trong dung dịch đã dùng.

Lời giải:

$n_{Ag}=\frac{21,6}{108}=0,2mol$

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

Từ phương trình ta có: 

$n_{C{H}_{3}CHO}=\frac{1}{2}.n_{Ag}=0,1mol$

$C{\%}_{C{H}_{3}CHO}=\frac{0,1.44}{50}.100\%=8,8\%.$

Bài 6 trang 203 Hóa 11: Ghi Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống bên cạnh các câu sau:

a. Anđehit là hợp chất chỉ có tính khử.

b. Anđehit cộng hiđro tạo thành ancol bậc một.

c. Anđehit tác dụng với dung dịch bạc nitrat trong amoniac sinh ra bạc kim loại.

d. Anđehit no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử tổng quát C_nH_2nO.

e. Khi tác dụng với hiđro, xeton bị khử thành ancol bậc II.

Lời giải:

a. S vì anđehit có cả tính khử và tính oxi hóa

b. Đ vì RCHO + H₂ $\stackrel{xt,t^o}{\to }$ RCH₂OH

c. Đ vì RCH=O + 2AgNO₃ + H₂O + 3NH₃ → RCOONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

d. Đ 

e. Đ vì R₁-CO-R₂ + H₂ $\stackrel{xt,t^o}{\to }$ R₁-CH(OH)-R₂

Bài 7 trang 203 Hóa 11: Cho 8,0 gam hỗn hợp hai anđehit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của anđehit no, đơn chức, mạch hở tác dụng với bạc nitrat trong dung dịch amoniac (lấy dư) thu được 32,4 gam bạc kết tủa. Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên các anđehit.

Lời giải:

Trường hợp 1: Hai anđehit là HCHO và CH₃CHO

Ta có:

Theo bài ra ta có hệ phương trình:

Loại trường hợp 1.

Trường hợp 2: Hỗn hợp hai anđehit không chứa HCHO.

Gọi công thức chung của anđehit là  $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}CHO$

$C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}CHO$ + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O→  $C_{\overline{n}}{H}_{2\overline{n}+1}COON{H}_4$ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

Theo phương trình:

⇒ Hai anđehit là: CH₃CHO (etanal – CTPT C₂H₄O) và C₂H₅CHO (propanal – CTPT C₃H₆O)

Bài 8 trang 204 Hóa 11: Oxi hóa không hoàn toàn etilen (có xúc tác) để điều chế anđehit axetic thu được hỗn hợp khí X. Dẫn 2,24 lít khí X (quy về đktc) vào một lượng dư dung dịch bạc nitrat trong NH₃ đến khi phản ứng hoàn toàn thấy có 16,2 gam bạc kết tủa.

a. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

b. Tính hiệu suất của quá trình oxi hóa etilen.

Lời giải:

a/ Phương trình phản ứng:

2CH₂=CH₂ + O₂ $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ 2CH₃CHO        (1)

Hỗn hợp X gồm: CH₂=CH₂ dư và CH₃CHO

CH₃CHO + H₂O + 2AgNO₃ + 3NH₃ → CH₃COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃        (2)

b/ Theo phương trình (2):

Bài 9 trang 204 Hóa 11: Hợp chất X no, mạch hở có phần trăm khối lượng C và H lần lượt bằng 66,67% và 11,11% còn lại là O. Tỉ số hơi của X so với oxi bằng 2,25

a. Tìm công thức phân tử của X

b. X không tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ nhưng khi tác dụng với hiđro sinh ra X₁. X₁ tác dụng được với natri giải phóng hiđro. Viết công thức cấu tạo và gọi tên của hợp chất X?

Lời giải:

a) Ta có:

%O = 100% - %C - %H

= 100% - 66,67% - 11,11% = 22,22%

⇒ M_X = 2,25.32 = 72

Gọi công thức phân tử của X là C_xH_yO_z

Ta có tỉ số:

x : y : z =  $\frac{66,67}{12}:\frac{11,11}{1}:\frac{22,22}{16}$

 = 5,56 : 11,11 : 1,39 = 4 : 8 : 1

⇒ Công thức đơn giản nhất của X là C₄H₈O

Gọi công thức phân tử của X là (C₄H₈O)_n

⇒ M_X = (4.12 + 8 + 16)_n = 72n = 72

⇒ n = 1

⇒ Công thức phân tử của X là C₄H₈O

b) X không tác dụng được với dung dịch AgNO₃ trong NH₃, khi tác dụng với hiđro sinh ra X₁, X₁ tác dụng natri giải phóng hiđro ⇒ X là xeton

CTCT và tên gọi của X là: CH₃ – CO – CH₂ – CH₃: etyl metyl xeton.

Bài giảng Hóa 11 Bài 44: Anđehit – Xeton