Giải SBT Hóa 11 Bài 41: Phenol

Mục lục Giải SBT Hóa 11 Bài 41: Phenol

Bài 41.1 trang 65 sbt Hóa 11: Chất nào sau đây không phải là phenol?

A. 

B. 

C. 

D. 

Lời giải:

Đáp án B

Chất B có nhóm OH liên kết trực tiếp với cacbon no nên là ancol thơm (ancol benzylic).

Bài 41.2 trang 65 sbt Hóa 11: Chất sau có tên là gì?

A. 4-metylphenol

B. 2-metylphenol

C. 5-metylphenol

D. 3-metylphenol

Lời giải:

Đáp án D

Đánh số thứ tự trên vòng benzen sao cho tổng số chỉ các vị trí nhánh là nhỏ nhất.

C số 1 bắt đầu từ C chứa nhóm OH.

Tên hợp chất là: 3-metylphenol

Bài 41.3 trang 65 sbt Hóa 11: Chất X là một hợp chất thơm có công thức phân tử C₇H₈O. X có phản ứng với Na nhưng không tác dụng với dung dịch NaOH. Công thức cấu tạo của X là:

A. 

B. 

C. 

D. 

Lời giải:

Đáp án D

Chất X tác dụng với Na nhưng không tác dụng với NaOH nên X là ancol.

Bài 41.4 trang 65 sbt Hóa 11: Chất sau có tác dụng với dung dịch NaOH không? Nếu có thì tạo ra sản phẩm hữu cơ nào?

A. Không có tác dụng 

B. Có tác dụng, tạo ra 

C. Có tác dụng, tạo ra 

D. Có tác dụng, tạo ra 

Lời giải:

Đáp án B

Chất trên có nhóm OH gắn trực tiếp vào vòng benzen nên có thể tác dụng với NaOH.

Phương trình hóa học:

Bài 41.5 trang 65 sbt Hóa 11: Viết phương trình hoá học của phản ứng (nếu có) khi cho C₆H₅-OH và C₆H₅CH₂-OH tác dụng với:

1. Na;

2. Dung dịch NaOH;

3. Dung dịch HBr (có mặt H₂SO₄ đặc, đun nóng).

Ghi tên các chất hữu cơ có trong phương trình hoá học.

Lời giải:

1. 2C₆H₅OH (phenol) + 2Na → 2C₆H₅ONa (natri phenolat) + H₂

2C₆H₅CH₂OH + 2Na → 2C₆H₅CH₂ONa (natri benzylat) + H₂

2. C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

C₆H₅CH₂OH không có phản ứng

3. C₆H₅OH không có phản ứng

C₆H₅CH₂OH + HBr  $\stackrel{\mathrm{t}°,{\mathrm{H}}_2{\mathrm{SO}}_4}{\to }$ C₆H₅CH₂Br (benzyl bromua) + H₂O

Bài 41.6 trang 66 sbt Hóa 11: Chứng minh rằng trong phân tử phenol C₆H₅OH, gốc -C₆H₅ đã có ảnh hưởng đến tính chất của nhóm -OH và nhóm -OH đã có ảnh hưởng đến tính chất của gốc -C₆H₅.

Lời giải:

- So sánh C₂H₅OH với C₆H₅OH, ta thấy:

C₂H₅OH không tác dụng với NaOH;

C₆H₅OH tác dụng dễ dàng với dung dịch NaOH

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

Vậy: Gốc - C₆H₅ đã làm tăng khả năng phản ứng của nguyên tử H thuộc nhóm -OH trong phân tử phenol so với trong phân tử ancol.

- So sánh C₆H₆ với C₆H₅OH, ta thấy:

C₆H₆ không tác dụng với nước brom;

C₆H₅OH tác dụng với nước brom tạo ra kết tủa trắng:

Vậy do ảnh hưởng của nhóm OH, nguyên tử H của gốc - C₆H₅ trong phân tử phenol dễ bị thay thế hơn nguyên tử H trong phân tử C₆H₆.

Bài 41.7 trang 66 sbt Hóa 11: Sục khí cacbonic vào dung dịch natri phenolat ở nhiệt độ thường, thấy dung dịch vẩn đục, sau đó đun nóng dung dịch thì dung dịch lại trong. Giải thích những hiện tượng vừa nêu và viết phương trình hoá học (nếu có).

Lời giải:

Phenol có tính axit yếu, yếu hơn cả axit cacbonic. Vì vậy, axit cacbonic đẩy được phenol ra khỏi natri phenolat:

C₆H₅ONa + H₂O + CO₂ → C₆H₅OH + NaHCO₃ 

Ở nhiệt độ thường, phenol rất ít tan trong nước, vì vậy, các phân tử phenol không tan làm cho dung dịch vẩn đục.

Ở nhiệt độ cao, phenol tan rất tốt trong nước (trên 70^oC, tan vô hạn trong nước). Vì thế, khi đun nóng, phenol tan hết và dung dịch lại trong.

Bài 41.8 trang 66 sbt Hóa 11: Hỗn hợp M gồm ancol metylic, ancol etylic và phenol. Cho 14,45 g M tác dụng với Na (lấy dư), thu được 2,806 lít H₂ (ở 27^oC và 750 mm Hg). Mặt khác 11,56 g M tác dụng vừa hết với 80 ml dung dịch NaOH 1M. Tính phần trăm khối lượng từng chất trong hỗn hợp M.

Lời giải:

Khi 11,56 g M tác dụng với dung dịch NaOH:

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

Số mol C₆H₅OH trong 11,56 g M = số mol NaOH = 0,08(mol)

Số mol C₆H₅OH trong 14,45 g M = $\frac{0,08.14,45}{11,45}=0,1$ mol

Khi 14,45g M tác dụng với Na:

Suy ra x + y = 0,125 (1)

Mặt khác 0,1.94 + 32x + 46y = 14,45

32x + 46y = 5,05 (2)

Từ (1) và (2), tìm được x = 0,05; y = 0,075.

Thành phần khối lượng các chất trong hỗn hợp:

C₆H₅OH chiếm: $\frac{0,1.94}{14,45}.100\%=65\%$

CH₃OH chiếm: $\frac{0,05.32}{14,45}.100\%=11\%$

C₂H₅OH chiếm: $\frac{0,075.46}{14,45}.100\%=24\%$

Bài 41.9 trang 66 sbt Hóa 11: Để đốt cháy hoàn toàn 2,70 g chất hữu cơ A phải dùng vừa hết 4,76 lít O₂ (đktc). Sản phẩm thu được chỉ có CO₂ và H₂O trong đó khối lượng CO₂ hơn khối lượng H₂O 5,9 g.

1. Xác định công thức đơn giản nhất của A.

2. Xác định công thức phân tử biết rằng phân tử khối của A nhỏ hơn phân tử khối của glucozơ (C₆H₁₂O₆).

3. Viết các công thức cấu tạo có thể có của A biết rằng A là hợp chất thơm. Ghi tên ứng với mỗi công thức.

4. Chất A có tác dụng với Na và với NaOH được không?

Lời giải:

1.

Đặt số mol CO₂ là x và số mol H₂O là y

Theo bài ra ta có: 44x – 18y = 5,9 (1)

Bảo toàn khối lượng có:

44x + 18y = 2,7 + 0,2125.32=9,5 (2)

Giải hệ phương trình được: x = 0,175 và y = 0,1

Do đốt cháy chất hữu cơ A thu được CO₂ và H₂O nên trong A có thể có oxi.

m_{oxi (A)} = 2,7 – 0,175.12 – 0,1.2 = 0,4 vậy n_{O (A)} = 0,025 mol

Giả sử A có công thức C_xH_yO_z ta có:

x : y : z = 0,175 : 0,2 : 0,025 = 7 : 8 : 1

CTĐGN là C₇H₈O

2. Do phân tử khối của A nhỏ hơn 180 nên CTPT là C₇H₈O

3. Có 5 CTCT phù hợp:

 (2-metylphenol (A₁))

 (3-metylphenol (A₂))

 (4-metylphenol (A₃))

 (ancol benzylic (A₄))

 (metyl phenyl ete (A₅))

4. Có phản ứng với Na: A₁, A₂, A₃, A₄;

Có phản ứng với dung dịch NaOH: A₁, A₂, A₃.