50 Bài tập kim loại tác dụng với muối (có đáp án 2024) và cách giải

Bài tập kim loại tác dụng với muối và cách giải - Hóa lớp 9

I. Lý thuyết và phương pháp giải

- Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại:

K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au

- Kim loại hoạt động hóa học mạnh hơn (trừ các kim loại phản ứng được với nước như Na, K, Ca …) có thể đẩy kim loại hoạt động yếu hơn ra khỏi dung dịch muối, tạo thành muối mới và kim loại mới.

Ví dụ: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

- Chú ý: Để kim loại A đẩy kim loại B ra khỏi dung dịch muối cần thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:

+ Kim loại A phải đứng trước kim loại B trong dãy hoạt động hóa học của kim loại.

+ Kim loại A và B đều không phản ứng với nước ở điều kiện thường. Vì nếu A hay B tác dụng được với nước thì chúng sẽ tác dụng với nước trong dung dịch tạo ra bazơ và giải phóng khí H₂.

Ví dụ: Cho Na và dung dịch CuSO₄, phản ứng sẽ xảy ra như sau:

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

+ Muối của hai kim loại A và B đều phải tan.

- Phương pháp giải

+ Bước 1: Xử lí số liệu đề bài cho và viết phương trình phản ứng hóa học.

+ Bước 2: Lập luận theo dữ kiện đề bài.

+ Bước 3: Tính toán theo yêu cầu đề bài.

Đặc biệt: Khi cho thanh kim loại vào dung dịch muối, sau phản ứng khối lượng thanh kim loại tăng hoặc giảm:

+ Nếu khối lượng thanh kim loại tăng:

m_{kim loại giải phóng} – m_{kim loại tan} = m_{kim loại tăng}

+ Nếu khối lượng thanh kim loại giảm:

m_{kim loại tan} – m_{kim loại giải phóng} = m_{kim loại giảm}

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1:

Hướng dẫn giải:

Gọi a là số mol Cu(NO3)₂ tham gia phản ứng

Phương trình hóa học:

Fe + Cu(NO₃)₂→ Fe(NO₃)₂ + Cu

a ← a →aamol

Theo đề bài ta có:m_{Cu bám vào} – m_{Fe tan ra} = m_{KL tăng}

64a – 56a = 0,8 $\Rightarrow$a = 0,1

Nồng độ dung dịch Cu(NO₃)₂ là:

x = 0,1/0,1 = 1M.

Ví dụ 2: Cho lá sắt có khối lượng 5g vào 50 gam dung dịch CuSO₄ 16%. Sau 1 thời gian phản ứng người ta lấy lá sắt ra khỏi dung dịch rửa nhẹ, làm khô cân nặng 5,16g.

a. Viết phương trình phản ứng hóa học.

b. Tính C% các chất còn lại trong dung dịch?

Hướng dẫn giải:

$m_{CuS{O}_4}$= $\frac{16.50}{100}$= 8g $\Rightarrow$$n_{CuS{O}_4}$= $\frac{8}{160}$= 0,05 mol

Đặt: n_{Fe phản ứng} = x mol

a. Phương trình phản ứng hóa học:

$\begin{array}{l}Fe+CuS{O}_4\to FeS{O}_4+Cu\\ xxx\end{array}$

b.

Ta có:m_{lá sắt tăng} = m_{đồng sinh ra} – m_{sắt phản ứng} = 64x – 56x = 5,16 – 5 = 0,16g

$\Rightarrow$8x = 0,16 $\Rightarrow$x = 0,02 mol

$\Rightarrow$Dung dịch sau phản ứng gồm:FeSO₄: 0,02 mol

CuSO_4dư: 0,05 - 0,02 = 0,03 mol

Bảo toàn khối lượng có:

m_{dd sau phản ứng} = m_{lá sắt} + $m_{\text{dd}CuS{O}_4}$- m_{đồng sinh ra}= 53,72g

$\Rightarrow$C% FeSO₄ = $\frac{\mathrm{0,02.152}}{\mathrm{53,72}}.100\%$= 5,66%

C% CuSO_4dư = $\frac{\mathrm{0,03.160}}{\mathrm{53,72}}.100$%= 8,94%

III. Bài tập vận dụng

Bài 1:

A. 0,2 g

B. 13 g

C. 6,5 g

D. 0,4 g

Bài 2:

A. 0,27 gam

B. 0,54 gam

C. 1,08 gam

D. 0,405 gam

Bài 3:

A.0,05M

B.0,0625M

C.0,50M

D. 0,625M

Bài 4:

A. Zn

B. Al

C. Mg

D. Ca

Bài 5:

A. 25 ml

B. 100 ml

C. 75 ml

D. 50 ml

Bài 6:

A. 17,82 gam

B. 12,18 gam

C. 17,22 gam

D. 13,78 gam

Bài 7:

A. 4,24 gam

B. 2,48 gam

C. 4,13 gam

D.1,49 gam

Bài 8:

A.5,4 g

B. 2,16 g

C. 4,32 g

D.3,24 g

Bài 9:

A. 1M

B. 0,5M

C. 1,5M

D. 2M

Bài 10:

A. 56,37%

B. 57,36%

C. 43,63%

D. 63,43%

Đáp án tham khảo:

1B

2B

3C

4A

5D

6A

7B

8A

9D

10A