Soạn bài Tri thức ngữ văn lớp 10 trang 68 Tập 2 - Ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Tri thức ngữ văn lớp 10 trang 68 Tập 2

1. Thơ tự do

2. Nhân vật trữ tình

- Nhân vật trữ tình “là con người “đồng dạng” của tác giả - nhà thơ hiện ra từ văn bản (Từ điển thuật ngữ văn học), nhưng không đồng nhất giản đơn với tác giả.

3. Hình ảnh, ngôn từ và cảm hứng chủ đạo

4. Ôn tập các biện pháp tu từ

Có thể chia các biện pháp tu từ đã học thành hai nhóm:

- Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ liên tưởng, bao gồm: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá. Đặc điểm của các biện pháp tu từ này là thông qua hiện tượng chuyển nghĩa lâm thời của từ ngữ để làm nên hiệu lực biểu đạt. 

Ví dụ:

Bài thơ Thuyền và biển của Xuân Quỳnh là một ví dụ về các biện pháp tu từ so sánh (Những đêm trăng hiền từ / Biển như cô gái nhỏ) và nhân hoá (Chỉ có thuyền mới hiểu / Biển mênh mông nhường nào / Chỉ có biển mới biết / Thuyền đi đâu, về đâu).

- Các biện pháp tu từ dựa trên quan hệ kết hợp, bao gồm: điệp ngữ, đảo ngữ, liệt kê, nói quá, nói giảm nói tránh. Đặc điểm của các biện pháp tu từ này là thông qua sự phối hợp, sắp xếp từ ngữ và các yếu tố ngữ âm để tạo ra những ý nghĩa bổ sung có hiệu quả cao. 

Ví dụ:

Ngày em phá nhiều bom nổ chậm 

Đêm nằm mơ nói mớ vang nhà 

Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa 

(Phạm Tiến Duật)

Ở dòng thơ cuối, nhà thơ đã sử dụng biện pháp điệp ngữ bằng cách lặp lại liên tục ba lần cụm từ “thương em" nhằm thể hiện tình cảm yêu thương tha thiết của người chiến sĩ đối với cô thanh niên xung phong.