Giải SBT Khoa học tự nhiên 6 Bài 8 (Cánh diều): Một số vật liệu, nhiên liệu và nguyên liệu thông dụng

Mục lục Giải SBT Khoa học tự nhiên 6 Bài 8: Một số vật liệu, nhiên liệu và nguyên liệu thông dụng

Bài 8.1 trang 19 SBT Khoa học tự nhiên 6

Tính chất nào dưới đây không phải là tính chất chung của kim loại?

A. Tính dẻo

B. Tính dẫn điện

C. Tính dẫn nhiệt

D. Tính cứng

Trả lời:

Đáp án D.

Tính cứng không phải là tính chất chung của kim loại.

Bài 8.2 trang 19 SBT Khoa học tự nhiên 6

Vật liệu có tính chất trong suốt là

A. kim loại đồng

B. thủy tinh

C. gỗ

D. thép

Trả lời:

Đáp án B.

Thủy tinh là vật liệu có tính chất trong suốt.

Bài 8.3 trang 20 SBT Khoa học tự nhiên 6

Việc làm nào nên thực hiện khi sử dụng các đồ vật bằng gỗ?

A. Đặt các vật sắc nhọn trên bề mặt

B. Cho tiếp xúc nhiều với nước

C. Để trong môi trường khô thoáng

D. Dùng các chất tẩy rửa mạnh để lau bề mặt

Trả lời:

Đáp án C.

Để trong môi trường khô thoáng sẽ giúp các đồ vật bằng gỗ bền lâu, hạn chế mối mọt xâm hại…

Bài 8.4 trang 20 SBT Khoa học tự nhiên 6

Con dao làm bằng thép sẽ không bị gỉ nếu

A. cắt chanh rồi không rửa

B. sau khi dùng rửa sạch, lau khô

C. dùng xong, cất đi ngay

D. ngâm trong nước lâu ngày

Trả lời:

Đáp án B.

Con dao làm bằng thép sẽ không bị gỉ nếu sau khi dùng rửa sạch, lau khô.

Bài 8.5 trang 20 SBT Khoa học tự nhiên 6

Các vật liệu được ứng dụng để tạo nên nhiều vật thể khác nhau. Em hãy lập bảng thu thập thông tin về một số vật liệu theo mẫu sau.

STT	Vật liệu	Tính chất	Ứng dụng	Lưu ý sử dụng an toàn và bảo quản
1	Nhựa	Dễ tạo hình, bền với môi trường	Làm chai đựng nước, hộp đựng thức ăn	- Tránh đặt các loại nhựa này ở nhiệt độ cao. - Lựa chọn loại nhựa phù hợp để đặt thực phẩm.
2	Kim loại	?	?	?
3	Cao su	?	?	?
4	Gốm	?	?	?
5	Thủy tinh	?	?	?
6	Gỗ	?	?	?

Trả lời:

STT	Vật liệu	Tính chất	Ứng dụng	Lưu ý sử dụng an toàn và bảo quản
1	Nhựa	Dễ tạo hình, bền với môi trường	Làm chai đựng nước, hộp đựng thức ăn	- Tránh đặt các loại nhựa này ở nhiệt độ cao. - Lựa chọn loại nhựa phù hợp để đặt thực phẩm.
2	Kim loại	Tính dẻo, tính dẫn điện, dẫn nhiệt tốt	Làm xoong, nồi, dây dẫn điện, vỏ máy bay	- Không tiếp xúc trực tiếp với phần dây dẫn điện bị mất lớp nhựa bảo vệ.
3	Cao su	Tính đàn hồi (bị biến dạng khi chịu tác dụng nén hoặc kéo giãn và trở lại dạng ban đầu khi thôi tác dụng), chịu mài mòn, cách điện, không thấm nước	Lốp xe, găng tay cách điện	- Không nên để ở nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. - Tránh tiếp xúc với hóa chất trong thời gian dài. - Tránh tiếp xúc với các vật sắc nhọn
4	Gốm	Cứng, bền với điều kiện môi trường, nhiều loại cách điện tốt.	Ngói, bát (chén), cốc, đĩa	- Tránh va đập mạnh
5	Thủy tinh	Bền với điều kiện môi trường, không thấm nước, không tác dụng với nhiều hóa chất, trong suốt	Đồ gia dụng (cốc, lọ hoa,..), dụng cụ trong phòng thí nghiệm	- Khi vỡ dễ gây thương tích nên cần cẩn thận khi sử dụng. - Dùng vải mềm để lau chùi. - Tránh đặt những vật cứng, nặng đè lên
6	Gỗ	Bền, chắc, dễ tạo hình		- Xử lí gỗ trước khi gia công để tránh mối mọt. - Để trong môi trường khô thoáng

Bài 8.6 trang 20 SBT Khoa học tự nhiên 6

Lấy ba ví dụ về sự gỉ của kim loại. Để hạn chế sự hư hỏng của các vật thể bằng kim loại do bị gỉ, chúng ta cần lưu ý sử dụng chúng như thế nào?

Trả lời:

- Các ví dụ:

+ Cầu bằng sắt lâu năm bị gỉ.

+ Chiếc đinh sắt bị gỉ.

+ Vỏ tàu bị gỉ

- Để hạn chế sự hư hỏng của các vật thể bằng kim loại do bị gỉ, chúng ta cần:

+ Lau chùi sạch sẽ sau khi sử dụng, bảo quản ở nơi khô ráo.

Bài 8.7 trang 20 SBT Khoa học tự nhiên 6

Việc sử dụng mỗi loại vật liệu cũng có ưu, nhược điểm nhất định. Đọc đoạn thông tin sau và trả lời các câu hỏi bên dưới .

NẾU NHỰA KHÔNG ĐƯỢC PHÁT MINH

Nhựa từng là một phát minh mang tính chất cách mạng nhưng hiện tại nó đang lấp đầy đại dương của chúng ta. Kể từ những năm 1950, chúng ta đã tạo ra 6,3 tỉ tấn rác thải nhựa, khoảng 9% trong số đó được tái chế, 12% bị tiêu hủy. Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ sống chung với khoảng 4,9 tỉ tấn chất thải nhựa.

Cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào khi không có nhựa? Ngay cả khi bạn tránh sử dụng hộp nhựa để đựng đồ thức ăn hoặc đóng gói các loại thực phẩm bằng túi vải thì nhựa vẫn có ở khắp mọi nơi. Các lon đồ uống được lót bằng nhựa dẻo, nếu không chúng sẽ nhanh chóng bị ăn mòn. Cốc giấy cũng mang một lớp nhựa mỏng. Không có các chai nhựa, chất lỏng chỉ đóng ở chai thủy tinh còn thịt sẽ được bọc trong giấy. Dĩ nhiên không có bao bì nhựa, thời gian bảo quản thực phẩm sẽ ngắn hơn. Ngành công nghiệp điện tử sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều vì nhựa được sử dụng rộng rãi ở mọi thiết bị, từ máy tính đến điện thoại thông minh. Nhưng ít nhất chúng ta sẽ không làm ô nhiễm trái đất với cốc cà phê dùng một lần, chai nhựa, bàn chải đánh răng. Hàng trăm loài sinh vật biển sẽ không bị tắc nghẽn hệ tiêu hóa thậm chí nghẹt thở vì nuốt phải những mảnh vụn nhựa.

Lược dịch theo insh.word (What if Plastic was Never Invented?)

a) Việc sử dụng nhựa có ưu điểm và nhược điểm gì?

b) Nếu thay màng nhựa bảo quản thực phẩm bằng giấy thì môi trường có hoàn toàn mất đi tác động tiêu cực hay không?

c) Nêu một số cách có thể giúp giảm lượng rác thải nhựa.

Trả lời:

Nhược điểm: nhựa thải vào đại dương sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường như làm các sinh vật biển bị tắc nghẽn hệ tiêu hóa thậm chí nghẹt thở vì nuốt phải những mảnh vụn nhựa.

b) Vì giấy làm từ gỗ nên nếu thay màng nhựa bảo quản thực phẩm bằng giấy dẫn đến việc khai thác gỗ quá mức. Ảnh hưởng rất lớn đến nguồn tài nguyên rừng.

Bài 8.8 trang 21 SBT Khoa học tự nhiên 6

Loại nhiên liệu nào dưới đây là nhiên liệu rắn?

A. Than đá

B. Dầu hỏa

C. Dầu diesel

D. Xăng

Trả lời:

Đáp án A.

Than đá là nhiên liệu rắn.

Bài 8.9 trang 21 SBT Khoa học tự nhiên 6

Việc làm nào có thể đảm bảo an toàn khi sử dụng xăng?

A. Vận chuyển xăng trong các thiết bị chuyên dụng

B. Để xăng gần nguồn nhiệt

C. Sử dụng điện thoại tại các trạm xăng.

D. Lưu trữ xăng trong các chai nhựa để tiện sử dụng.

Trả lời:

Đáp án A.

Vận chuyển xăng trong các thiết bị chuyên dụng là việc làm an toàn khi sử dụng xăng.

Bài 8.10 trang 22 SBT Khoa học tự nhiên 6

Để sử dụng nhiên liệu tiết kiệm và hiệu quả, cần điều chỉnh lượng gas khi đun nấu

A. không thay đổi trong suốt quá trình sử dụng.

B. phù hợp với nhu cầu sử dụng.

C. luôn ở mức nhỏ nhất có thể.

D. luôn ở mức lớn nhất có thể.

Trả lời:

Đáp án B.

Để sử dụng nhiên liệu tiết kiệm và hiệu quả, cần điều chỉnh lượng gas khi đun nấu

phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Bài 8.11 trang 22 SBT Khoa học tự nhiên 6

Tính chất nào dưới đây là tính chất chung của nhiên liệu?

A. Nhẹ hơn nước

B. Tan trong nước

C. Cháy được

D. Là chất rắn

Trả lời:

Đáp án C.

Các nhiên liệu như than, khí hóa lỏng, xăng, dầu … đều cháy được.

Bài 8.12 trang 22 SBT Khoa học tự nhiên 6

Các việc làm dưới đây có thể có nhược điểm hoặc tác hại gì?

a) Đun nấu để ngọn lửa quá to, không phù hợp với mục đích sử dụng.

b) Đun bếp than trong phòng kín

Trả lời:

a) Đun nấu để ngọn lửa quá to, không phù hợp với mục đích sử dụng: gây lãng phí nhiên liệu, đồng thời gây mất an toàn cháy nổ.

b) Đun bếp than trong phòng kín: không khí khó lưu thông với bên ngoài, thậm chí không thể lưu thông với bên ngoài. Khi đó, việc đốt than làm lượng oxygen giảm và sinh ra khí độc là carbon monoxide, có thể gây ngạt, thậm chí tử vong.

Bài 8.13 trang 22 SBT Khoa học tự nhiên 6

Đọc đoạn thông tin sau và trả lời các câu hỏi.

MỘT SỐ LOẠI NHIÊN LIỆU CỦA TƯƠNG LAI

Trong những năm tới, rất có thể bạn sẽ thường xuyên thấy những chiếc ô tô chạy bằng những loại nhiên liệu dưới đây.

Hydrogen

Các nhà sản xuất đang lên kế hoạch nạp hydrogen và ô tô như các loại xăng dầu thông thường. Khi đó, hydrogen sẽ chuyển hóa năng lượng hóa học thành điện và cung cấp cho hoạt động của chiếc xe. Tất cả những gì xe thải ra trong quá trình vận hành sẽ chỉ là nước.

Dầu diesel sinh học

Diesel sinh học là loại nhiên liệu được sản xuất từ dầu thực vật hay mỡ động vật để trở thành nhiên liệu cho xe. Nó được đánh giá là một nhiên liệu sạch với mức khí thải thấp hơn nhiều so với các loại nhiên liệu thông thường. Hơn nữa, vì được sản xuất từ các nhiên liệu rẻ, sẵn có như đậu tương nên diesel sinh học giúp các quốc gia giảm sự phụ thuộc vào nguồn dầu nhập khẩu.

Nhiên liệu pha ethanol

Thông thường, ethanol được sản xuất từ quá trình lên men của ngũ cốc như ngô. Đây là một nguồn nhiên liệu sạch và sản sinh khí nhà kính thấp hơn so với các loại khác. Ethanol được đưa vào xe sau khi đã pha trộn với xăng tùy theo từng nồng độ khác nhau. Nhiều quốc gia hiện nay đang sử dụng E85 với tỉ lệ pha trộn 85% ethanol và 15% xăng về thể tích.

(Theo http: //mt.gov.vn/)

a) Vì sao hydrogen được coi là nhiên liệu không gây ô nhiễm môi trường?

c*) Xăng E90 có tỉ lệ 90% ethanol và 10% xăng về thể tích. Người ta phải thêm bao nhiêu lít ethanol vào 1 lít xăng E85 để có xăng E90?

(Giả sử không có hao hụt thể tích khi pha trộn)

Trả lời:

a) Xe chạy bằng nhiên liệu hydrogen chỉ thải ra nước, không gây ô nhiễm môi trường.

b) Các quốc gia sẽ có những nguồn năng lượng sạch, rẻ, đảm bảo nhu cầu sử dụng, giảm sự phụ thuộc vào dầu nhập khẩu.

c*) Trong 1 lít xăng E85 có: 0,85 lít ethanol và 0,15 lít xăng

Gọi x (lít) là thể tích ethanol cần thêm.

Xăng E90 sau khi pha có: 0,85 + x (lít) ethanol và 0,15 lít xăng

Xăng E90 có tỉ lệ = x = 0,5 lít

Vậy cần thêm 0,5 lít ethanol.

Bài 8.14 trang 23 SBT Khoa học tự nhiên 6

Nêu ba việc nên làm và ba việc nên tránh để sử dụng các nhiên liệu an toàn, hiệu quả, phòng tránh nguy cơ cháy nổ ở gia đình em.

Trả lời:

Bài 8.15 trang 23 SBT Khoa học tự nhiên 6

Cho các tính chất sau:

(1) là chất rắn (2) tan trong nước (3) tan trong acid

Các tính chất của đá vôi là:

A. (1), (2).

B. (1)

C. (2), (3)

D. (1), (3).

Trả lời:

Đáp án D.

Các tính chất của đá vôi là:

(1) là chất rắn

(3) tan trong acid

Bài 8.16 trang 23 SBT Khoa học tự nhiên 6

Quặng bauxite dùng để sản xuất

A. nhôm

B. sắt

C. đồng

D. bạc

Trả lời:

Đáp án A.

Quặng bauxite dùng để sản xuất nhôm

Bài 8.17 trang 23 SBT Khoa học tự nhiên 6

Thành phần chính của đá vôi là

A. đồng

B. calcium carbonate

C. hydrochloric

D. sodium chloride

Trả lời:

Đáp án B.

Thành phần chính của đá vôi là calcium carbonate

Bài 8.18 trang 23 SBT Khoa học tự nhiên 6

Biện pháp nào dưới đây không góp phần sử dụng các nguyên liệu an toàn, hiệu quả, bảo đảm sự phát triển bền vững?

A. Thực hiện các quy định an toàn lao động.

B. Xử lí tiếng ồn, bụi trong quá trình sản xuất.

C. Khai thác tùy ý, không theo kế hoạch.

D. Xử lí nước thải, chất thải nguy hại

Trả lời:

Đáp án C.

Khai thác tùy ý, không theo kế hoạch không góp phần sử dụng các nguyên liệu an toàn, hiệu quả, bảo đảm sự phát triển bền vững.

Bài 8.19 trang 17 SBT Khoa học tự nhiên 6

Nguyên liệu được con người sử dụng, chế biến để tạo ra các sản phẩm mới. Thu thập thông tin về các nguyên liệu trong cuộc sống và sản phẩm có thể tạo ra từ chúng theo gợi ý sau.

STT	Nguyên liệu	Sản phẩm
1	Dầu mỏ	Xăng dầu
2	Mía	?
3	Quặng đồng	?

Trả lời:

STT	Nguyên liệu	Sản phẩm
1	Dầu mỏ	Xăng, dầu
2	Mía	Đường ăn, nước uống
3	Quặng đồng	Lõi dây điện
4	Các loại ngô, đậu	Thức ăn
5	Đá vôi	Vật liệu xây dựng, vôi

Bài 8.20 trang 24 SBT Khoa học tự nhiên 6

Biết rằng trong giấm ăn chứa acetic acid. Sử dụng các dụng cụ thích hợp và các chất lỏng sau: giấm ăn, nước; hãy nêu cách kiểm tra tính chất của đá vôi (độ cứng, tính tan trong nước và trong acid). Dự đoán kết quả thí nghiệm

Thí nghiệm	Chuẩn bị	Tiến hành	Kết quả dự đoán
Kiểm tra độ cứng
Kiểm tra tính tan trong nước
Kiểm tra tính tan trong axit

Trả lời:

Thí nghiệm	Chuẩn bị	Tiến hành	Kết quả dự đoán
Kiểm tra độ cứng	Búa, mẩu đá vôi	Dùng búa đập mạnh vào mẩu đá vôi	Mẩu đá vôi bị vỡ, đá vôi tương đối cứng
Kiểm tra tính tan trong nước	Mẩu đá vôi, nước, công tơ hút	Nhỏ vài ml nước vào mẩu đá vôi	Mẩu đá vôi không bị tan
Kiểm tra tính tan trong axit	Mẩu đá vôi, giấm, công tơ hút	Nhỏ vài ml giấm vào mẩu đá vôi	Mẩu đá vôi bị tan, sủi bọt khí

Bài 8.21 trang 24 SBT Khoa học tự nhiên 6

Ngày nay, quá trình sản xuất thủy tinh hầu như được tự động hóa hoàn toàn. Sơ đồ dưới đây là một ví dụ về quá trình sản xuất chai lọ thủy tinh trong công nghiệp.

Dựa vào sơ đồ trên, hãy cho biết:

a) Nguyên liệu để sản xuất thủy tinh là gì?

b) Người ta thu thủy tinh nghiền qua các giai đoạn nào?

c) Việc tái chế thủy tinh có lợi ích gì?

Trả lời:

a) Nguyên liệu sản xuất thủy tinh: calcium carbonate, cát, sodium carbonate, thủy tinh nghiền (tái chế).

b) Người ta thu thủy tinh nghiền qua các giai đoạn:

(1) Thu gom thủy tinh phế thải, làm sạch.

(2) Phân loại thủy tinh.

(3) Đưa thủy tinh vào máy nghiền.

c) Tái chế thủy tinh giúp tiết kiệm nguyên liệu, hạn chế tiêu thụ năng lượng cũng như giảm lượng khí thải.