Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ - Ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ

1. Định hướng

a. Viết đoạn văn nêu cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ thực chất là trả lời câu hỏi “Bài thơ gợi cho em những tình cảm, cảm xúc gì? Vì sao?”. Trong đoạn văn, em có thể nêu cảm xúc về nội dung hoặc nghệ thuật; một câu thơ, khổ thơ, đoạn thơ hoặc cả bài thơ mà em có ấn tượng và yêu thích.

b. Khi viết các em cần chú ý:

- Đọc kĩ để hiểu nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

- Xác định các yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ gây ấn tượng và gợi cảm xúc cho em.

- Viết đoạn văn trong đó nêu rõ: Em có cảm xúc về vấn đề gì? (nội dung hay hình thức nghệ thuật; một dòng, khổ, đoạn hay cả bài thơ)? Cảm xúc của em như thế nào (xúc động, vui, thích, buồn, hân hoan, …)? Điều gì đã mang lại cho em cảm xúc đó? Vì sao?

2. Thực hành

Bài tập (trang 53 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Hãy viết đoạn văn bộc lộ cảm xúc của em sau khi đọc một trong các bài thơ: “Mẹ” (Đỗ Trung Lai), “Ông đồ” (Vũ Đình Liên), “Tiếng gà trưa” (Xuân Quỳnh).

a) Chuẩn bị (ví dụ về bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai)

- Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ Mẹ.

- Xác định những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho đoạn văn bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

Em thích nhất khổ đầu bài thơ Mẹ (Đỗ Trung Lai). Khổ thơ đã sử dụng thành công biện pháp tu từ so sánh.

Biện pháp so sánh đã được sử dụng để chỉ ra sự đối lập giữa hình ảnh “mẹ” và “cau”; “Lưng mẹ còng rồi / Cau thì vẫn thẳng”, “Cau – ngọn xanh rờn / Mẹ - đầu bạc trắng”. Hai hình ảnh, hai màu sắc trái ngược đã nhấn mạnh và làm nổi bật tâm trạng thảng thốt cũng như nỗi đau thầm lặng, quặn thắt trong lòng tác giả khi nhận ra mẹ đã già.

Có thể nói, biện pháp tu từ so sánh đã góp phần thể hiện cái nhìn tinh tế, nỗi xúc động và tình thương mẹ sâu sắc của nhà thơ.

- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:

Mở đoạn	Dẫn ra yếu tố nội dung hay nghệ thuật đặc sắc ở dòng, khổ, đoạn thơ hoặc bài thơ. Ví dụ: Ở khổ thơ đầu của bài Mẹ, nhà thơ Đỗ Trung Lai đã sử dụng thành công biện pháp tu từ so sánh.
Thân đoạn	Nêu cụ thể cảm xúc của em về yếu tố nội dung hay nghệ thuật đặc sắc đã xác định ở mở đoạn. Ví dụ: Biện pháp so sánh đã được sử dụng để chỉ ra sự đối lập giữa hình ảnh “mẹ” và “cau”; “Lưng mẹ còng rồi / Cau thì vẫn thẳng”, “Cau – ngọn xanh rờn / Mẹ - đầu bạc trắng”. Hai hình ảnh, hai màu sắc trái ngược đã nhấn mạnh và làm nổi bật tâm trạng thảng thốt cũng như nỗi đau thầm lặng, quặn thắt trong lòng tác giả khi nhận ra mẹ đã già.
Kết đoạn	Khái quát lại suy nghĩ của bản thân về yếu tố đã mang lại cảm xúc ấy. Ví dụ: Có thể nói, biện pháp tu từ so sánh đã góp phần thể hiện cái nhìn tinh tế, nỗi xúc động và tình thương mẹ sâu sắc của nhà thơ.

c) Viết

Viết đoạn văn theo dàn ý đã lập. Khi viết, cần sử dụng được các từ ngữ ghi lại một cách sinh động và chính xác cảm xúc của em.

* Đoạn văn mẫu tham khảo:

Ở khổ thơ đầu của bài Mẹ, nhà thơ Đỗ Trung Lai đã sử dụng thành công biện pháp tu từ so sánh. Biện pháp so sánh đã được sử dụng để chỉ ra sự đối lập giữa hình ảnh “mẹ” và “cau”; “Lưng mẹ còng rồi / Cau thì vẫn thẳng”, “Cau – ngọn xanh rờn / Mẹ - đầu bạc trắng”. Hai hình ảnh, hai màu sắc trái ngược đã nhấn mạnh và làm nổi bật tâm trạng thảng thốt cũng như nỗi đau thầm lặng, quặn thắt trong lòng tác giả khi nhận ra mẹ đã già. Có thể nói, biện pháp tu từ so sánh đã góp phần thể hiện cái nhìn tinh tế, nỗi xúc động và tình thương mẹ sâu sắc của nhà thơ.

d) Kiểm tra và chỉnh sửa

Tham khảo hướng dẫn kiểm tra và chỉnh sửa đã nêu ở Bài 1, phần Viết, mục d (trang 35)