Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 43 (Kết nối tri thức)

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 43 Kết nối tri thức

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 1 Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 43

A. Soạn bài Thực hành tiếng Việt ngắn gọn

Nghĩa của từ

Câu 1 (trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Mắt trẻ con sáng lắm

Nhưng chưa thấy gì đâu

Mặt trời mới nhô cao

Cho trẻ con nhìn rõ

a. Giải thích nghĩa của từ nhô

b. Trong đoạn thơ trên, có thể dùng từ lên thay thế cho từ nhô được không? Hãy chỉ ra sự tinh tế của nhà thơ trong việc sử dụng từ nhô.

Trả lời

a. Nghĩa của từ nhô: là đưa phần đầu cho vượt hẳn lên phía trước hoặc ra phía trước so với những cái xung quanh.

b. Trong đoạn thơ trên, có thể dùng từ lên để thay thế cho từ nhô. Tuy nhiên, tác giả dùng từ nhô thể hiện sự tinh tế, sáng tạo. Thể hiện sự vươn cao, vượt trội hẳn, hơn hẳn mọi thứ, mọi vật xung quanh, để người nhìn (trẻ em) thấy được sự vật (ánh sáng, vạn vật) một cách rõ ràng nhất.

Câu 2 (trang 44 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Trong bài thơ có các từ như trụi trần, bế bồng. Trong tiếng Việt cũng có các từ như trần trụi, bồng bế. Tìm thêm ở trong và ngoài văn bản những từ có thể đảo trật tự các thành tố để có từ khác đồng nghĩa. 

Trả lời

- Các từ trong văn bản có thể đảo trật tự từ để có từ khác đồng nghĩa: thơ ngây, bóng rợp, khao khát.

- Các từ ngoài văn bản có thể đảo trật tự từ: thoi đưa, sụt sùi, mong ước.

Biện pháp tu từ

Câu 3 (trang 44 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hãy chỉ ra những câu thơ có sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong khổ hai của bài thơ. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh đó trong việc thể hiện nội dung khổ thơ. 

Trả lời

- Những câu thơ có sử dụng biện pháp tu từ so sánh trong khổ hai của bài thơ:

Cây cao bằng gang tay

Lá có bằng sợi tóc

Cái hoa bằng cái cúc

Tiếng hót trong bằng nước

Tiếng hót cao bằng mây

Những làn gió thơ ngây

Truyền âm thanh đi khắp

- Tác dụng:

+ Các biện pháp so sánh trên giúp bài thơ giàu giá trị gợi hình, gợi cảm, tăng sức diễn đạt cho lời thơ.

+ Làm cho các sự vật trên Trái đất hiện lên gần gũi, thân yêu, ẩn chứa trong đó tất cả màu sắc và âm thanh của cuộc sống. 

Câu 4 (trang 44 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong câu thơ Những làn gió thơ ngây. Nêu tác dụng của những biện pháp tu từ ấy. 

Trả lời

- Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa trong câu thơ Những làn gió thơ ngây.

- Tác giả ví làn gió thơ ngây như chính mỗi đứa trẻ. Đó là sự trong lành, mát mẻ của trời đất cũng giống như sự ngây thơ và đáng yêu của trẻ em.

Câu 5 (trang 44 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hãy ghi lại những câu thơ sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đó trong đoạn thơ Nhưng còn cần cần cho trẻ đến Từ bãi sông cát vắng. 

Trả lời

- Những câu thơ sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ trong đoạn thơ:

Từ bãi sông cát vàng

Từ cái bống cái bang

Từ cái hoa rất thơm

Từ cánh cò rất trắng

Từ vị gừng rất đắng

Từ vết lấm chưa khô

Từ đầu nguồn cơn mưa

Từ bãi sông cát vắng

- Tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ đó: Tác giả sử dụng việc lặp đi lặp lại từ "Từ", có sự nối tiếp nhau, càng nhấn mạnh thêm tình yêu thương chăm sóc bao la của người mẹ.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Thực hành tiếng Việt

Nhân hoá

Nhân hoá là biện pháp tu từ gán thuộc tính của người cho những sự vật không phải là người nhằm tăng tính hình tượng, tính biểu cảm của sự diễn đạt, chẳng hạn:

Núi cao chi lắm núi ơi

Núi che mặt trời chẳng thấy người thương.

(Ca dao)

Điệp ngữ

Điệp ngữ là biện pháp tu từ lặp lại một từ ngữ (đôi khi cả một câu) để làm nổi bật ý muốn nhấn mạnh, chẳng hạn:

Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

(Ca dao)