Lý thuyết Luyện tập: Hiđrocacbon thơm (mới 2023 + Bài Tập) - Hóa học 11

Lý thuyết Hóa 11 Bài 36: Luyện tập: Hiđrocacbon thơm

Bài giảng Hóa 11 Bài 36: Luyện tập: Hiđrocacbon thơm

Kiến thức cần nắm vững

1. Cách gọi tên các đồng đẳng của benzen

Tên = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + benzen

Lưu ý:

+ Đánh số trên vòng sao cho tổng vị trí nhánh trên vòng là nhỏ nhất.

+ Nếu 2 nhóm thế trên vòng benzen ở vị trí: 1,2 – ortho; 1,3 – meta; 1,4 – para.

Thí dụ:

 : có tên thông thường là toluen, tên thay thế là metyl benzen.

: có tên thông thường là p-xilen, tên thay thế là 1,4-đimetylbenzen (p-đimetylbenzen).

2. Tính chất hoá học chung của hiđrocacbon thơm

b) Phản ứng cộng hiđro vào vòng benzen tạo thành vòng no.

c) Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm ankyl liên kết với vòng benzen.

Thí dụ:

d) Phản ứng oxi hoá nhánh ankyl bằng dung dịch kali pemanganat đun nóng.

Thí dụ:

C₆H₅ – CH₃ + 2KMnO₄  C₆H₅ – COOK + 2MnO₂↓ + KOH + H₂O

e) Phản ứng cộng Br₂, HBr, H₂O vào liên kết đôi, liên kết ba ở nhánh của vòng benzen. 

Thí dụ:

Trắc nghiệm Hóa học lớp 11 Bài 36: Luyện tập: Hiđrocacbon thơm

Câu 1:

A.Dung dịch NaOH

B.Dung dịch HCl

C.Dung dịch KMnO₄

D.Dung dịch brom

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Chỉ có thể dung dịch KMnO₄ để phân biệt

+ Stiren làm mất màu KMnO₄ ngay điều kiện thường.

+ Toluen làm mất màu KMnO₄ khi đung nóng.

+ Benzen không làm mất màu KMnO₄ kể cả điều kiện thường hay đun nóng.

Câu 2:

A.Benzen có khả năng phản ứng thế dễ hơn phản ứng cộng

B.Benzen tham gia phản ứng thế dễ hơn ankan

C.Các đồng đẳng của benzen làm mất màu thuốc tím khi đun nóng

D.Các nguyên tử trong phân tử benzen cùng nằm trên một mặt phẳng

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

- Benzen có tính chất hóa học đặc trưng là dễ thế, khó cộng

  → A đúng

- Ankan đều chứa nhóm ankyl đẩy e nên

→ mật độ e lớn dễ thế hơn benzen 

→ B sai

- Đồng đẳng của benzen có tính oxi hóa

→ làm mất màu thuốc tím khi đun nóng

→ C đúng

- Benzen có có cấu trúc phẳng 

→ Các nguyên tử trong phân tử benzen cùng nằm trên một mặt phẳng

→ D đúng

Câu 3:

A.1

B.2

C.3

D.4

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Vì có điều kiện ánh sáng nên sẽ xảy ra phản ứng thế brom ở mạch nhánh.

Vậy theo tỉ lệ 1:1 → Thu được 2 sản phẩm thế.

Câu 4:

A.thuốc nổ TNT

B.2,4,6-trinitrotoluen

C.Nitrobenzen

D.cả A,B

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích:

Câu 5:

A.1

B.2

C.3

D.4

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Chất làm mất màu thuốc tím ở nhiệt độ thường phải có liên kết đôi tự do không nằm trong vòng benzen → stiren, etilen, axetilen làm mất màu thuốc tím .

Toluen cũng làm mất màu thuốc tím nhưng phải đun nóng.

Benzen, metan không làm mất màu thuốc tím.

Câu 6:

A.1

B.2

C.3

D.4

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Vòng benzen có chứa nhóm thế là ankyl

→ ưu tiên thế ở ortho, para

Toluen phản ứng với Br₂, (xt Fe; 1 : 1) thu được các sản phẩm chính:

Câu 7:

$Ben\text{z}en\stackrel{+X}{\to }A\stackrel{+Y}{\to }$ m-bromnitrobenzen. X, Y lần lượt là

A.HBr, HNO₃

B.HNO₃,HBr

C.HNO₃, Br₂

D.Br₂, HNO₃

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Nhóm NO₂ là nhóm có liên kết đôi, hút e → ưu tiên thế nguyên tử vào vị trí meta

→ X: HNO₃, Y: Br₂.

Câu 8:

A.6 

B.7                                

C.8                                

D.9

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

→ Có 8 đồng phân

Câu 9:

A.1,2-đimetylbenzen

B.1,3-đimetylbenzen

C.etylbenzen 

D.1,4-đimetylbenzen

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Số nguyên tử H = 2.8 + 2 - 2k = 10  → k = 4

X không tác dụng với dung dịch brom  → X chứa vòng benzen (3 liên kết +1 vòng)

X + dd thuốc tím  → C₇H₅KO₂ → có 1 nhóm -COOK

N + HCl → C₇H₆O₂ → chỉ có 1 nhóm thế

Câu 10:

A.69,33%

B.71% 

C.72,33%             

D.79,33%

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Vì có mặt bột Fe → thế trong vòng benzen

C₆H₆  + Cl₂ $\stackrel{Fe}{\to }$ C₆H₅Cl  + HCl

$n_{C_6{H}_{5}Cl}=\frac{78}{112,5}=\frac{52}{75}=n_{C_6{H}_6(p/u)}$

$\to m_{C_6{H}_6(p/u)}=54,08g$

$H=\frac{m_{C_6{H}_6(p/u)}}{m_{C_6{H}_6\left(b\text{d}\right)}}.100\%=\frac{54,08}{78}.100\%=69,33\%$