Soạn bài Tập làm thơ lục bát trang 43 (Cánh diều)

Soạn bài Tập làm thơ lục bát Cánh diều

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Soạn bài Tập làm thơ lục bát

A. Soạn bài Tập làm thơ lục bát ngắn gọn:

1. Định hướng

Câu hỏi (trang 43 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

a. Cho các từ ngữ sau: sắc màu, lần đầu, bao giờ, chổi xanh, lời ca, chúng em. Em chọn từ ngữ nào để điền vào chỗ trống? Giải thích vì sao em lại chọn như vậy.

Sáng ra trời rộng đến đâu

Tiếng chim lay động lá cành

(Định Hải)

b. Trong mỗi dòng thơ lục bát, việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng (tiếng không dấu và dấu huyền, kí hiệu là B) và các tiếng có thanh trắc (tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng. kí hiệu là T) phải theo quy tắc. Em hãy chép lại các dòng thơ trong ô bên cạnh vào vở và điền kí hiệ B hoặc T dưới mỗi tiếng để tìm hiểu quy tắc đó

Con về thăm mẹ chiều đông

B    B    B     T     B       B

Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà

Mình con thơ thẩn vào ra

Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi

(Đinh Nam Khương)

c. Dựa vào kết quả của bài tập b, hãy kể bảng bên cạnh vào vởi và điền các kí hiệu B, T, BV (thanh bằng, gieo vần) vào các tiếng ở vị trí 2,4,6,8 trong mô hình câu thơ lục bát bên cạnh. (Các tiếng ở vị trí 1,3,5,7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc).

 Trả lời:

a. Hoàn thành:

Sáng ra trời rộng đến đâu

Trời xanh như mới lần đầu biết xanh

Tiếng chim lay động lá cành

Tiếng chim đánh thức chồi xanh dậy cùng.

b. 

Con về thăm mẹ chiều đông

B  B  B  T B  B

Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà

T B B T T B T B

Mình con thơ thẩn vào ra

B B B T B B

Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi

B B B T T B B B

c. 

Tiếng	1	2	3	4	5	6	7	8
Dòng lục	-	B	-	T	-	BV
Dòng bát	-	B	-	T	-	BV	-	BV

2. Thực hành

Câu hỏi (trang 44 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

a. Ghi vào vở dòng bát sao cho phù hợp nội dung, vần, nhịp và luật bằng trắc.

Con đường rợp bóng cây xanh ???	Tre xanh tự những thuở nào ???
Phượng đang thắp lửa sân trường ???	Bàn tay mẹ dịu dàng sao ???

b. Viết một bài thơ lục bát (ngắn dài tùy ý) về cha mẹ, ông và hoặc thầy, cô giáo

Chuẩn bị

+ Em muốn viết bài thơ về ai (cha mẹ, ông bà hay thầy cô)?

- Viết bài thơ

- Kiểm tra và chỉnh sửa

Trả lời:

a.

Con đường rợp bóng cây xanh Xa xa có mái nhà tranh ven đường	Tre xanh tự những thuở nào Phất phơ xào xạc biết bao nghĩa tình
Phượng đang thắp lửa sân trường Thầy cô thắp lửa giảng đường thân yêu	Bàn tay mẹ dịu dàng sao Con thương yêu mẹ biết ngày nào phai

b. Tham khảo bài thơ sau:

Lục bát về mẹ

Phan Hạnh

Cả đời mẹ vẫn theo conNắng mưa sương gió mãi còn đeo mangMuối dưa nghịch cảnh trái ngangThơm tho trong sạch đàng hoàng yên vui

Xua đi bao cảnh bùi ngùiVì ta có mẹ đậm mùi nghĩa nhânDũa mài rèn luyện bản thânGiữ gìn khí phách bình an mạnh lành

Mẹ cười hoa nở tươi xanhCon vui thấy mẹ hiền lành đáng yêuCho dù cuộc sống liêu xiêuNhờ Người con hiểu được điều thâm sâu

Vững tay vượt sóng bể dâuSẻ chia chung sức thương nhau thật lòngTuy chưa hoàn hảo thắm hồngNhưng ta vẫn thấy ấm nồng tình thân.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Tập làm thơ lục bát:

Khi làm thơ lục bát cần chú ý tuân thủ luật của thơ lục bát:

+ Các tiếng 2-4-6 có thanh điệu là B-T-B

+ Tiếng thứ 6 câu lục hiệp vần với tiếng thứ 6 câu bát. Tiếng thứ 8 câu bát hiệp vần với tiếng thứ 6 câu lục tiếp theo.