Lý thuyết Ôn tập chương 7 – Hóa 10 Kết nối tri thức

Lý thuyết Hóa học 10 Bài 23: Ôn tập chương 7

I. Halogen

1. Nguyên tử halogen

Cấu hình lớp electron ngoài cùng của các nguyên tử halogen có dạng: ns²np⁵ (có 7 electron ở lớp ngoài cùng).

$\to$ Xu hướng: dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất:

X + 1e $\stackrel{}{\to }$ X^-

2. Đơn chất halogen

- Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi tăng từ F₂ đến I₂ do:

+ Tương tác van der Waals giữa các phân tử tăng.

+ Khối lượng phân tử tăng.

- Tính oxi hóa giảm dần từ fluorine đến iodine.

- Các phản ứng hóa học được sử dụng để diều chế chlorine:

+ Trong công nghiệp:

2NaCl + 2H­₂O$\stackrel{dpdd,comangngan}{\to }$ 2NaCl + H₂ + Cl₂.

+ Trong phòng thí nghiệm:

MnO₂ + 4HCl_(đặc) $\stackrel{t^o}{\to }$MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O

2KMnO₄ + 16HCl_(đặc) → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂O

3. Hydrogen halide

- Nhiệt độ sôi của các hydrogen halide

Giải thích:

HF lỏng có nhiệt độ sôi cao bất thường là do phân tử HF phân cực mạnh, có khả năng tạo liên kết hydrogen: $H-F\cdot \cdot \cdot H-F\cdot \cdot \cdot H-F\cdot \cdot \cdot$.

Từ HCl đến HI, nhiệt độ sôi tăng do:

- Lực tương tác van der Waals giữa các phân tử tăng.

- Khối lượng phân tử tăng.

- Xu hướng biến đổi tính acid:

Trong dãy hydrohalic acid, tính acid tăng từ hydrofluoric acid (yếu) đến hydroiodic acid (rất mạnh).

4. Muối halide

- Phân biệt các ion F^-, Cl^-, Br^-, I^- trong dung dịch muối và acid:

Dùng dung dịch silver nitrate (AgNO₃) để phân biệt các ion halide (X^-).

Trong đó:

+ Khi X^-là F^- thì không thấy sự biến đổi, do không có phản ứng hóa học xảy ra.

+ Khi X^- là Cl^- thì xuất hiện kết tủa trắng silver chloride (AgCl).

+ Khi X^- là Br^- thì xuất hiện kết tủa màu vàng nhạt silver bromide (AgBr).

+ Khi X^- là I^- thì xuất hiện kết tủa màu vàng silver iodide (AgI).

Ví dụ: Phân biệt các dung dịch: NaF, NaCl, NaBr, NaI.

$\to$ Dùng dung dịch AgNO₃.

+ Không có hiện tượng gì là dung dịch NaF.

+ Xuất hiện kết tủa màu trắng là dung dịch NaCl.

NaCl + AgNO₃ $\stackrel{}{\to }$ NaNO₃ + AgCl¯

+ Xuất hiện kết tủa màu vàng nhạt là dung dịch NaBr.

NaBr + AgNO₃ $\stackrel{}{\to }$ NaNO₃ + AgBr¯

+ Xuất hiện kết tủa màu vàng là dung dịch NaI.

NaI + AgNO₃ $\stackrel{}{\to }$ NaNO₃ + AgI¯

- Tính khử của các ion halide tăng dần theo thứ tự Cl^- < Br^- < I^-.

Câu 1.

A. iodine.

B. chlorine.

C. fluorine.

D. bromine.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Rong biển chứa nguyên tố iodine.

Câu 2. Các nguyên tử halogen

A. dễ nhường đi 1 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất.

B. dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất.

C. dễ nhường đi 2 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất.

D. dễ nhận thêm 2 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Các nguyên tử halogen có 7 electron ở lớp ngoài cùng, dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất:

ns²np⁵ + 1e$\to$ ns²np⁶

Câu 3.

A. Iodine.

B. Bromine.

C. Fluorine.

D. Chlorine.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Các nguyên tử halogen có 7 electron ở lớp ngoài cùng, dễ nhận thêm 1 electron để đạt được cấu hình electron bền của khí hiếm gần nhất:

ns²np⁵ + 1e ® ns²np⁶

Do vậy, số oxi hóa đặc trưng của các halogen trong hợp chất là –1.

Khi liên kết với các nguyên tố có độ âm điện lớn, các halogen có thể có các số oxi hóa dương: +1, +3, +5, +7. Tuy nhiên, fluorine có độ âm điện lớn nhất, nên fluorine luôn có số oxi hóa bằng –1 trong mọi hợp chất.

Câu 4. Ở điều kiện thường, đơn chất halogen tồn tại ở dạng phân tử hai nguyên tử, được kí hiệu chung là X₂, liên kết hóa học trong phân tử X₂ là

A. liên kết ion.

B. liên kết cộng hóa trị không cực.

C. liên kết cộng hóa trị phân cực.

D. liên kết cho – nhận.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Ở điều kiện thường, đơn chất halogen tồn tại ở dạng phân tử hai nguyên tử, được kí hiệu chung là X₂, liên kết hóa học trong phân tử X₂ là liên kết cộng hóa trị không phân cực.

Câu 5. Ở điều kiện thường, đơn chất chlorine

A. ở thể khí, màu lục nhạt.

B. ở thể lỏng, màu lục nhạt.

C. ở thể khí, màu vàng lục.

D. ở thể lỏng, màu vàng lục.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Ở điều kiện thường, đơn chất chlorine (Cl₂) ở thể khí, màu vàng lục.

Câu 6.

A. ít tan trong nước và trong dung môi hữu cơ như  alcohol, benzene.

B. tan nhiều trong nước và trong dung môi hữu cơ như  alcohol, benzene.

C. tan nhiều trong nước nhưng tan ít trong dung môi hữu cơ như  alcohol, benzene.

D. ít tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ như  alcohol, benzene.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích:

Ở điều kiện thường, các halogen ít tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ như  alcohol, benzene.

Câu 7. Đi từ fluorine đến iodine, tính oxi hóa

A. giảm dần.

B. tăng dần.

C. tăng sau đó giảm dần.

D. giảm sau đó tăng dần.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Halogen là các phi kim điển hình, có tính oxi hóa mạnh, tính oxi hóa giảm dần từ fluorine đến iodine.

Câu 8. Đơn chất halogen nào sau đây phản ứng mạnh với nước ngay ở nhiệt độ thường, giải phóng khí O₂?

A. F₂.

B. Cl₂.

C. Br₂.

D. I₂.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

F₂ phản ứng mạnh với nước ngay ở nhiệt độ thường, giải phóng khí O₂:

2F₂ + 2H₂O ® 4HF + O₂

Các halogen Cl₂, Br₂ và I₂ phản ứng chậm với nước và mức độ phản ứng giảm dần từ Cl₂ đến I₂.

Câu 9. Nước Javel được dùng làm chất tẩy rửa, khử trùng. Nước Javel chứa

A. HClO và HCl.

B. NaClO, NaCl và một phần NaOH dư.

C. NaClO và một phần NaOH dư.

D. NaCl và một phần NaOH dư.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Chlorine phản ứng với dung dịch sodium hydroxide ở điều kiện thường, tạo thành nước Javel (Gia-ven):

Cl₂ + 2NaOH ® NaCl + NaClO + H₂O

Nước Javel (chứa NaClO (sodium hypochlorite), NaCl và một phần NaOH dư) được dùng làm chất tẩy rửa, khử trùng.

Câu 10.

A. NaF.

B. NaCl.

C. NaBr.

D. NaI.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích:

Bromine có thể oxi hóa ion I^- trong dung dịch muối iodine.

Br₂ + 2NaI ® 2NaBr + I₂