Giáo án Sinh học 10 Bài 11 (Chân trời sáng tạo 2024): Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Phẩm chất, năng lực

Mục tiêu

Mã hóa

1. Về năng lực

1.1. Năng lực Sinh học

Nhận thức sinh học

Nêu được khái niệm trao đổi chất ở tế bào.

SH 1.1.1

Phân biệt được các hình thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất; vận chuyển thụ động, chủ động.

SH 1.5

Nêu được ý nghĩa của các hình thức vận chuyển thụ động, chủ động. Lấy được ví dụ minh họa.

SH 1.1.2

Trình bày được cơ chế và ý nghĩa của quá trình xuất, nhập bào.

SH 1.2

Lấy được ví dụ minh họa quá trình xuất, nhập bào ở vi sinh vật.

SH 1.1.3

Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học

Vận dụng những hiểu biết về sự vận chuyển các chất qua màng sinh chất để giải thích một số hiện tượng thực tiễn.

SH 3.1

b. Năng lực chung

Giao tiếp và hợp tác

Biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp với các phương tiện phi ngôn ngữ để trình bày cơ chế xuất bào, nhập bào.

GTHT 1.3

Phân tích được các công việc cần thực hiện để hoàn thành nhiệm vụ của nhóm khi tìm hiểu về cơ chế vận chuyển các chất qua màng sinh chất.

GTHT 4

2. Về phẩm chất

Trách nhiệm

Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những nội dung đã trình bày trong quá trình học tập.

TN 1.3

Hoạt động của giáo viên – học sinh

Nội dung kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS nghiên cứu hình 11.1:

Khi tay của chúng ta ngâm trong nước quá lâu sẽ xuất hiện các nếp nhăn nheo. Nguyên nhân của hiện tượng này là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát hình 11.1 thảo luận cặp đôi với bạn chung bàn trả lời câuhỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trả lời câu hỏi trongSGK.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GVtổnghợpýkiến, chưa đưa ra kết luận mà dẫn dắt vào bài mới.

- Gợi ý trả lời:

+ Khi tay của chúng ta ngâm trong nước quá lâu, lớp dầu trên da sẽ bắt đầu bị mất đi, nước bắt đầu xâm nhập khiến thể tích tế bào da sẽ tăng lên gấp 2 – 3 lần bình thường dẫn đến bề mặt da căng phồng, tạo thành nếp nhăn.

Hoạt động của giáo viên – học sinh

Nội dung kiến thức

Bước 1: Giao nhiệm vụ họctập:

- GV cho HS đọc thông tin mục I và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 11.2, hãy cho biết trao đổi chất ở tế bào bao gồm những quá trình nào.

+ Cho một số ví dụ về quá trình đồng hóa và dị hóa trong tế bào.

Bước 2: Thực hiện nhiệmvụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ đượcgiao, quan sát hình 11.2 kết hợp SGK trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- GV mời HS trảlời.

- GV mời HS khác nhận xét, bổsung.

Bước 4: Kết luận, nhậnđịnh:

- GV nhận xét câu trả lời rồi kếtluận.

I. Trao đổi chất ở tế bào

Trao đổi chất ở tế bào gồm quá trình trao đổi chất giữa tế bào với môi trường và các phản ứng sinh hóa diễn ra bên trong tế bào. Quá trình chuyển hóa vật chất trong tế bào gồm có đồng hóa và dị hóa.

- Đồng hóa là quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích lũy năng lượng. Vd: quá trình quang hợp, quá trình tổng hợp các enzim,…

- Dị hóa là quá trình phân giải các chất phức tạp từ các chất đơn giản và giải phóng năng lượng.Vd: quá trình tiêu hóa, quá tình hô hấp ở tế bào,…