Giải Tin học 8 Bài 5 (Cánh diều): Thể hiện cấu trúc lặp trong chương trình

Khởi động trang 96 Tin học 8: Khi nào trong mô tả thuật toán ta cần dùng cấu trúc lặp? Nếu em đã từng tạo chương trình Scratch có thể hiện cấu trúc lặp thì đó là tình huống nào?

Trả lời:

Trong mô tả thuật toán ta cần dùng cấu trúc lặp khi thể hiện một số lệnh được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần có thể biết trước hoặc không biết trước

Tình huống: Tính tổng các số từ 1 đến 10

1. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

Hoạt động trang 96 Tin học 8: Em hãy cho biết chương trình ở Hình 2 thực hiện điều gì?

Trả lời:

Chương trình ở Hình 2 thực hiện tính tổng các số từ 1 đến 30

2. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp

Luyện tập 1 trang 97 Tin học 8: Sử dụng cấu trúc lặp và rẽ nhánh, em hãy viết nhóm lệnh điều khiển nhân vật Robot đi trong mê cung bằng các phím mũi tên và khi Robot chạm phải tường của mê cung thì sẽ xuất hiện thông báo “Bạn không thể đi được”.

Trả lời:

1. Tạo phông nền mê cung

- Vào trang web https://www.mazegenerator.net/ tải hình ảnh mê cung dạng PNG xuống

- Tiến hành tải lên được phông nền như sau:

2. Các câu lệnh

Kết quả như sau

Giải Tin học 8 trang 98

Luyện tập 2 trang 98 Tin học 8: Vòng lặp ở Hình 5 sẽ làm nhân vật vẽ một hình vuông với các cạnh có màu khác nhau. Em hãy tạo chương trình vẽ Hình 6.

Gợi ý: Hãy lặp lại việc vẽ hình vuông 12 lần, nhưng sau mỗi lần vẽ xong một hình vuông thì xoay hướng nhân vật vẽ 30o trước khi vẽ hình vuông tiếp theo.

Trả lời:

- Sử dụng vòng lặp với số lần lặp là 12

Kết quả thu được là

Vận dụng trang 98 Tin học 8: Theo một mẫu mô tả cấu trúc lặp đã học ở lớp 6, bạn Quân mô tả một thuật toán như ở Hình 7. Em hãy thể hiện thuật toán này bằng một chương trình Scratch.

Gợi ý: Trong Scratch em sử dụng khối lệnh lặp với điều kiện dừng lặp tuy nhiên mô tả của bạn Quân là lặp với điều kiện lặp, bởi vậy em phải lấy điều kiện dừng lặp bằng phủ định của điều kiện lặp

Trả lời:

Chương trình

Kết quả

Câu hỏi trang 98 Tin học 8: Trong các câu sau, những câu nào đúng trong Scratch?

1) Có ba khối lệnh khác nhau để thể hiện cấu trúc lặp trong thuật toán.

2) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp.

3) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp để lặp đi lặp lại một lệnh.

4) Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic.

Trả lời:

Trong Scratch:

2. Sai. Cấu trúc lặp có thể được sử dụng để lặp lại một đoạn mã trong chương trình một số lần nhất định, hoặc lặp lại vô hạn lần. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng biến để điều khiển số lần lặp.

3. Sai. Cấu trúc lặp trong Scratch không chỉ sử dụng để lặp lại một lệnh mà còn để lặp lại một đoạn mã bao gồm nhiều lệnh.

4. Đúng. Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic để xác định khi nào cần dừng vòng lặp. Ví dụ, điều kiện có thể là một biến đếm số lần lặp, một biểu thức so sánh hoặc một biểu thức logic phức tạp hơn.

Câu hỏi tự kiểm tra (trang 98)

Câu hỏi trang 98 Tin học 8: Trong các câu sau, những câu nào đúng trong Scratch?

1) Có ba khối lệnh khác nhau để thể hiện cấu trúc lặp trong thuật toán.

2) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp.

3) Chỉ có thể sử dụng cấu trúc lặp để lặp đi lặp lại một lệnh.

4) Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic.

Trả lời:

Trong Scratch:

2. Sai. Cấu trúc lặp có thể được sử dụng để lặp lại một đoạn mã trong chương trình một số lần nhất định, hoặc lặp lại vô hạn lần. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng biến để điều khiển số lần lặp.

3. Sai. Cấu trúc lặp trong Scratch không chỉ sử dụng để lặp lại một lệnh mà còn để lặp lại một đoạn mã bao gồm nhiều lệnh.

4. Đúng. Điều kiện dừng lặp phải là một biểu thức logic để xác định khi nào cần dừng vòng lặp. Ví dụ, điều kiện có thể là một biến đếm số lần lặp, một biểu thức so sánh hoặc một biểu thức logic phức tạp hơn.

Lý thuyết Thể hiện cấu trúc lặp trong chương trình

1. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

- Để thể hiện việc một số lệnh được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần lặp đã xác định trước, ta chọn khối lệnh trong nhóm Control của Scratch.

2. Thể hiện trong Scratch cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp

- Scratch có khối lệnh để thể hiện cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp nhưng biết điều kiện dùng lặp. Điều kiện dừng lặp phải được thể hiện bằng một biểu thức logic. Khi biểu thức này nhận giá trị đúng thì việc lặp lại sẽ dùng.

- Chương trình yêu cầu nhập mật khẩu và chỉ dừng yêu cầu này cho đến khi xâu kí tự được nhập vào từ bàn phím, tức là khi biểu thức logic (answer = password) nhận giá trị đúng.

- Trong Scratch, khối lệnh trong khung lặp mãi mãi, muốn dùng vòng lặp này phải dùng lệnh stop this script trong nhóm Control.