Giải Tin học 8 Bài 1 (Cánh diều): Thể hiện cấu trúc tuần tự trong chương trình

Khởi động trang 82 Tin học 8: Em hãy chuyển kịch bản ở Hình 1 sang thành dạng mô tả thuật toán để có thể điều khiển nhân vật Mèo bằng chương trình Scratch.

Trả lời:

Mô tả thuật toán

Bước 1. Đặt nhân vật Mèo đứng bên trái căn phòng

Bước 2. Nhân vật Mèo kêu: “Grừ, Grừ… lạnh quá!”

Bước 3. Nhân vật Mèo kêu: “Lò sưởi ở đâu nhỉ?”

Bước 4. Nhân vật Mèo chạy một đoạn (10 bước)

Bước 5. Nhân vật Mèo kêu: “Không có cái nào!”

Hoạt động trang 83 Tin học 8: Em hãy thay đổi thứ tự các bước trong thuật toán mô tả kịch bản ở Hình 1 để tạo ra một thuật toán khác. Chương trình Scratch thể hiện thuật toán vừa nhận được có khác với chương trình thể hiện kịch bản ở Hình 1 không?

Trả lời:

- Thay đổi thứ tự các bước trong thuật toán mô tả kịch bản ở Hình 1 để tạo ra một thuật toán khác.

Bước 1. Đặt nhân vật Mèo đứng bên trái căn phòng

Bước 2. Nhân vật Mèo kêu: “Lò sưởi ở đâu nhỉ?”

Bước 3. Nhân vật Mèo chạy một đoạn (10 bước)

Bước 4. Nhân vật Mèo kêu: “Không có cái nào!”

Bước 5. Nhân vật Mèo kêu: “Grừ, Grừ… lạnh quá!”

Giải Tin học 8 trang 84

Luyện tập trang 84 Tin học 8: Với kịch bản câu chuyện nhỏ của hai nhân vật Mèo và Hươu cao cổ dưới đây, em hãy thực hiện các việc sau:

1) Viết mô tả thuật toán điều khiển nhân vật Mèo

2) Viết mô tả thuật toán điều khiển nhân vật Hươu cao cổ.

Trả lời:

1) Mô tả thuật toán điều khiển nhân vật Mèo

Bước 1. Nhân vật Mèo nói: “Trời lạnh, điều tồi tệ với cậu là gì” trong 2 giây

Bước 2. Nhân vật Mèo hỏi: “Sao lại vậy?” trong 1,5 giây.

Bước 3. Nhân vật Mèo cười trong 2,5 giây.

2) Mô tả thuật toán điều khiển nhân vật Hươu cao cổ

Bước 1. Nhân vật Hươu cao cổ suy nghĩ trong 1,5 giây.

Bước 2. Nhân vật Hươu cao cổ đáp: “Là uống trà nóng, Mèo ạ!” trong 2 giây

Bước 3. Nhân vật Hươu cao cổ trả lời: “Khi trà xuống được bụng mình thì nó nguội lạnh mất rồi!” trong 2 giây.

Bước 4. Nhân vật Hươu cao cổ cười trong 2,5 giây.

Vận dụng trang 84 Tin học 8: Em hãy tạo chương trình thể hiện câu chuyện của hai nhân vật Mèo và Hươu cao cổ như mô tả ở bài Luyện tập trên đây.

Trả lời:

Bước 1. Nhân vật Mèo nói: “Trời lạnh, điều tồi tệ với cậu là gì” trong 2 giây

Bước 2. Nhân vật Hươu cao cổ suy nghĩ trong 1,5 giây.

Bước 3. Nhân vật Hươu cao cổ đáp: “Là uống trà nóng, Mèo ạ!” trong 2 giây

Bước 4. Nhân vật Mèo hỏi: “Sao lại vậy?” trong 1,5 giây.

Bước 5. Nhân vật Hươu cao cổ trả lời: “Khi trà xuống được bụng mình thì nó nguội lạnh mất rồi!” trong 2 giây.

Bước 6. Cả 2 nhân vật cùng cười trong 2,5 giây.

2) Tạo chương trình thể hiện câu chuyện trên như sau

Các bước thực hiện

Bước 1:

- Thêm nhân vật Mèo vào sân khấu

Bước 2:

- Thêm nhân vật Hươu cao cổ vào sân khấu

Bước 3:

Bước 4:

Bước 5:

Bước 6:

Lưu ý: Trong Scratch, em có thể tùy chỉnh thời gian của các khối bằng cách thay đổi số giây trong khối. Em cũng có thể thêm các hoạt cảnh, âm thanh, hình ảnh và các hiệu ứng khác để tăng tính tương tác và thú vị cho câu chuyện.

Câu hỏi trang 84 Tin học 8: Trong các câu sau, những câu nào đúng?

1) Có thể mô tả một kịch bản dưới dạng các bước tuần tự của một thuật toán.

2) Trong một kịch bản, thứ tự thực hiện các bước rất quan trọng, nhưng trong mô tả thuật toán thì thứ tự các bước không quan trọng.

3) Thứ tự các bước trong một thuật toán quy định thứ tự các lệnh (hay khối lệnh) trong chương trình thể hiện thuật toán đó.

Trả lời:

Các câu trả lời đúng là:

1) Có thể mô tả một kịch bản dưới dạng các bước tuần tự của một thuật toán. Đó là mô tả một thuật toán có các bước được thực hiện tuần tự.

3) Các bước của thuật toán được mô tả như thế nào thì các lệnh của bước đó cũng phải kế tiếp tuần tự như vậy.

Câu 2 bị sai vì khi thay đổi thứ tự các bước của thuật toán ta có thể thu được kịch bản khác

Câu hỏi tự kiểm tra (trang 84)

Câu hỏi trang 84 Tin học 8: Trong các câu sau, những câu nào đúng?

1) Có thể mô tả một kịch bản dưới dạng các bước tuần tự của một thuật toán.

2) Trong một kịch bản, thứ tự thực hiện các bước rất quan trọng, nhưng trong mô tả thuật toán thì thứ tự các bước không quan trọng.

3) Thứ tự các bước trong một thuật toán quy định thứ tự các lệnh (hay khối lệnh) trong chương trình thể hiện thuật toán đó.

Trả lời:

Các câu trả lời đúng là:

1) Có thể mô tả một kịch bản dưới dạng các bước tuần tự của một thuật toán. Đó là mô tả một thuật toán có các bước được thực hiện tuần tự.

3) Các bước của thuật toán được mô tả như thế nào thì các lệnh của bước đó cũng phải kế tiếp tuần tự như vậy.

Câu 2 bị sai vì khi thay đổi thứ tự các bước của thuật toán ta có thể thu được kịch bản khác

Lý thuyết Thể hiện cấu trúc tuần tự trong chương trình

1. Tuần tự trong kịch bản và tuần tự trong thuật toán

- Thuật toán có các bước được thực hiện tuần tự một quá trình với các bước lần lượt diễn ra, thực hiện xong bước này thì thực hiện bước tiếp theo, cứ như thế cho đến bước cuối cùng.

- Kịch bản điều khiển một nhân vật có thể được mô tả dưới dạng thuật toán. Nếu thay đổi thứ tự các bước trong mô tả thuật toán thì ta nhận được một kịch bản khác. Khi có kịch bản được mô tả ở dạng một thuật toán thì những người biết sử dụng Scratch sẽ tạo được chương trình thể hiện kịch bản này.

2. Thể hiện thuật toán bằng chương trình

- Để thể hiện một bước trong bản mô tả có thể chỉ cần dùng một lệnh đơn giản của Scratch. Nhưng cũng có bước trong bản mô tả phải dùng những khối lệnh gồm nhiều lệnh để thể hiện.

Ví dụ: Trong Hình 2, mỗi khối lệnh ở cột phải điều khiển máy tính thể hiện một bước của thuật toán (mô tả bước này nằm ở cột trái và cùng hàng).