Giải KHTN 8 Bài 11 (Cánh diều): Oxide

Giải KHTN 8 Bài 11: Oxide

Giải KHTN 8trang 59

Mở đầu trang 59 Bài 11 KHTN 8: Thạch anh, đá khô, hồng ngọc đều do các oxide tạo nên. Vậy oxide là gì? Oxide có những tính chất hoá học như thế nào?

Trả lời:

- Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.

- Tính chất hoá học của oxide:

+ Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối và nước.

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước.

I. Khái niệm oxide

Câu hỏi 1 trang 59 KHTN 8: Trong các chất sau đây, chất nào là oxide: Na₂SO₄, P₂O₅, CaCO₃, SO₂?

Trả lời:

Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.

Vậy các oxide trong dãy là: P₂O₅, SO₂

Luyện tập 1 trang 59 KHTN 8: Viết các phương trình hoá học xảy ra giữa oxygen và các đơn chất để tạo ra các oxide sau: SO₂, CuO, CO₂, Na₂O.

Trả lời:

Các phương trình hoá học xảy ra:

S + O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ SO₂

2Cu + O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ 2CuO

C + O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ CO₂

4Na + O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ 2Na₂O.

II. Phân loại oxide

Giải KHTN 8trang 60

Câu hỏi 2 trang 60 KHTN 8: Các oxide sau đây thuộc những loại oxide nào (oxide base, oxide acid, oxide lưỡng tính, oxide trung tính): Na₂O, Al₂O₃, SO₃, N₂O.

Trả lời:

- Oxide base là những oxide tác dụng được với dung dịch acid tạo thành muối và nước. Vậy Na₂O là oxide base. Phương trình hoá học minh hoạ:

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O.

- Oxide acid là những oxide tác dụng được với dung dịch base tạo thành muối và nước.

Vậy SO₃ là oxide acid. Phương trình hoá học minh hoạ:

SO₃ + 2NaOH → Na₂SO₄ + H₂O.

- Oxide lưỡng tính là những oxide tác dụng với dung dịch acid và tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước.

Vậy Al₂O₃ là oxide lưỡng tính. Phương trình hoá học minh hoạ:

Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O.

- Oxide trung tính là những oxide không tác dụng với dung dịch acid, dung dịch base.

Vậy N₂O là oxide trung tính.

III. Tính chất hoá học của oxide

Luyện tập 2 trang 60 KHTN 8: Viết phương trình hoá học giữa các cặp chất sau:

a) H₂SO₄ với MgO.

b) H₂SO₄ với CuO.

c) HCl với Fe₂O₃.

Trả lời:

Các phương trình hoá học xảy ra:

a) H₂SO₄ + MgO → MgSO₄ + H₂O

b) H₂SO₄ + CuO → CuSO₄ + H₂O

c) 6HCl + Fe₂O₃ → 2FeCl₃ + 3H₂O.

Thực hành 1 trang 60 KHTN 8:

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Ống nghiệm, giá để ống nghiệm, thìa thuỷ tinh, ống hút nhỏ giọt.

● Hoá chất: CuO, dung dịch HCl loãng.

Tiến hành

● Lấy một lượng nhỏ CuO cho vào ống nghiệm, cho tiếp vào ống nghiệm khoảng 1 – 2 ml dung dịch HCl, lắc nhẹ.

● Mô tả các hiện tượng xảy ra.

● Dấu hiệu nào chứng tỏ có xảy ra phản ứng hoá học giữa CuO và dung dịch HCl?

Trả lời:

- Hiện tượng: CuO tan dần, thu được dung dịch có màu xanh.

- Dấu hiệu chứng tỏ có phản ứng hoá học xảy ra: CuO tan dần, dung dịch sau phản ứng có màu xanh.

Giải KHTN 8trang 61

Thực hành 2 trang 61 KHTN 8:

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Bình tam giác (loại 100 ml), ống thuỷ tinh, ống nối cao su.

● Hoá chất: Dung dịch nước vôi trong, CO₂ (được điều chế từ bình tạo khí CO₂).

Tiến hành

● Cho vào bình tam giác khoảng 30 ml nước vôi trong, dẫn khí CO₂ từ từ vào dung dịch, khi dung dịch vẩn đục thì dừng lại.

● Mô tả hiện tượng xảy ra, giải thích.

Trả lời:

- Hiện tượng: Xuất hiện chất không tan trong nước (chất kết tủa) màu trắng.

- Giải thích: CO₂ đã phản ứng với dung dịch Ca(OH)₂ tạo ra CaCO₃ kết tủa theo phương trình hoá học sau: CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O.

Luyện tập 3 trang 61 KHTN 8: Viết các phương trình hoá học xảy ra khi cho dung dịch KOH phản ứng với các chất sau: SO₂, CO₂ và SO₃.

Trả lời:

Các phương trình hoá học xảy ra:

2KOH + SO₂ → K₂SO₃ + H₂O

2KOH + CO₂ → K₂CO₃ + H₂O

2KOH + SO₃ → K₂SO₄ + H₂O.

Kiến thức trọng tâm KHTN 8 Bài 11: Oxide

I. Khái niệm oxide

Oxide là hợp chất của oxygen với một nguyên tố khác.

Ví dụ một số oxide có nhiều trong tự nhiên:

+ Silicon dioxide (SiO₂) – thành phần chính của cát.

+ Aluminium oxide (Al₂O₃) – thành phần chính của quặng bauxite (boxit).

+ Carbon dioxide (CO₂) có trong không khí.

II. Phân loại oxide

Dựa vào khả năng phản ứng với acid và base, oxide được phân thành 4 loại: Oxide base, oxide acid, oxide lưỡng tính, oxide trung tính.

- Oxide base là những oxide tác dụng được với dung dịch acid tạo thành muối và nước. Đa số các oxide kim loại là oxide base, như: CuO, CaO, MgO, …

- Oxide acid là những oxide tác dụng được với dung dịch base tạo thành muối và nước. Các oxide acid thường là oxide của các phi kim, như: CO₂, SO₂, SO₃, P₂O₅, …

- Oxide lưỡng tính là những oxide tác dụng với dung dịch acid và tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước. Một số oxide lưỡng tính thường gặp, như: Al₂O₃, ZnO, …

- Oxide trung tính là những oxide không tác dụng với dung dịch acid, dung dịch base. Một số oxide trung tính, như: CO, NO, N₂O,…

III. Tính chất hoá học của oxide

1. Oxide base tác dụng với dung dịch acid

Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

2. Oxide acid tác dụng với dung dịch base

Oxide acid tác dụng được với dung dịch base tạo ra muối và nước.

Ví dụ:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O