Công thức Định luật Ôm hay nhất | Cách làm bài tập Định luật Ôm hay nhất - Vật Lí lớp 9

1. Định nghĩa

Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.

2. Công thức

$I=\frac{U}{R}$

Trong đó:

I: Cường độ dòng điện (A)

U: Hiệu điện thế (V)

R: Điện trở (Ω)

3. Mở rộng

- Từ công thức định luật Ôm, ta dễ dàng suy ra được các công thức liên quan đến các đại lượng có trong công thức là U và R:

$I=\frac{U}{R}$ => $\begin{array}{l}U=I.R\\ R=\frac{U}{I}\end{array}$

- Với hiệu điện thế, ta có một số đơn vị thường dùng là vôn (V), milivôn (mV), kilôvôn (kV).

+ 1 mV = ${10}^{-3}$ V

+ 1 kV = 1000 V = 1000000 mV

- Với cường độ dòng điện, ta có một số đơn vị thường dùng là ampe (A), miliampe (mA), microampe $\left(\mu A\right)$.

+ 1 mA = ${10}^{-3}$ A

+ 1$\mu A$ = ${10}^{-3}$ mA = ${10}^{-6}$ A

- Với điện trở, ta có một số đơn vị thường dùng là ôm $\left(\Omega \right)$, kilôôm $\left(k\Omega \right)$, miliom $\left(m\Omega \right)$

+ $1k\Omega =1000\Omega$

+ $1k\Omega =1000\Omega =1000000m\Omega$

4. Ví dụ

Ví dụ 1: Đặt nguồn điện một chiều có hiệu điện thế $U=\mathrm{3,6}V$ vào hai đầu một điện trở có $R=6\Omega$. Tính cường độ dòng điện chạy trong mạch.

Lời giải:

Áp dụng công thức định luật Ôm

$I=\frac{U}{R}=\frac{\mathrm{3,6}}{6}=\mathrm{0,6}\left(A\right)$ 

Ví dụ 2: Một bóng đèn lúc thắp sáng có điện trở 12$\Omega$ và cường độ dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn là 0,5A. Tính hiệu điện thế giữa hai đầu dây tóc bóng đèn khi đó?

Lời giải:

Theo giả thiết, ta có: $\begin{array}{l}{I}_{đ}=\mathrm{0,5}A\\ R_{đ}=12\Omega \end{array}$ => $U_{đ}=I_{đ}.R_{đ}=\mathrm{0,5.12}=6\left(V\right)$

Ví dụ 3: Đặt một hiệu điện thế U = 3,6V vào hai đầu một điện trở thì có dòng điện I = 0,6A đi qua điện trở. Tính giá trị của điện trở.

Lời giải:

$R=\frac{U}{I}=\frac{\mathrm{3,6}}{\mathrm{0,6}}=6\left(\Omega \right)$

Ví dụ 4: Một bóng đèn có điện trở $R_{đ}=6\Omega$ và hiệu điện thế định mức $U_{đm}=12V$. Tìm cường độ dòng điện tối đa có thể đi qua bóng đèn. Cho biết đèn sẽ bị hỏng khi dòng điện qua đèn có giá trị lớn hơn $20\%$ giá trị định mức.

Lời giải:

Cách 1: Tìm giá trị hiệu điện thế tối đa $U_{\max }$, sau đó áp dụng công thức định luật Ôm để tìm $I_{\max }$.

$U_{\max }=U_{đm}+\mathrm{0,2}{U}_{đm}=\mathrm{1,2}{U}_{đm}=\mathrm{1,2.12}=\mathrm{14,4}\left(V\right)$

=> $I_{\max }=\frac{U_{\max }}{R}=\frac{\mathrm{14,4}}{6}=\mathrm{2,4}\left(A\right)$

Cách 2: Áp dụng công thức định luật Ôm để tìm cường độ dòng điện định mức $I_{đm}$, sau đó tìm giá trị cường độ dòng điện tối đa $I_{\max }$.

$I_{đm}=\frac{U_{đm}}{R}=\frac{12}{6}=2\left(A\right)$

=> $I_{\max }=I_{đm}+\mathrm{0,2}{I}_{đm}=\mathrm{1,2}{I}_{đm}=\mathrm{1,2.2}=\mathrm{2,4}\left(A\right)$