Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau: (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ

Giải soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo: Thực hành tiếng Việt trang 19

Câu 6 (trang 20 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau: (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết; (2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh. Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào? Dựa vào đầu em có thể xác định được như vậy?

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu

(Hữu Thỉnh, Sang thu)

Trả lời: 

- Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa thứ (1).

- Em có thể xác định như vậy vì: cả đoạn thơ, tác giả đang diễn tả chuyển động chậm của thiên nhiên đất trời khi bước vào thu, vì vậy từ “dềnh dàng” trong câu được dùng để miêu tả khúc sông lững lờ trôi như chưa muốn bước hẳn sang mùa thu.