Một năm ở Tiểu học - Tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 - Chân trời sáng tạo

Tác giả tác phẩm: Một năm ở Tiểu học- Ngữ văn 6

I. Tác giả

- Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984)

- Ông là học giả, nhà văn, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà giáo dục và hoạt động văn hóa độc lập Việt Nam.

- Có 120 tác phẩm thuộc nhiều lĩnh vực.

- Các tác phẩm chính: Hồi kí Nguyễn Hiến Lê, Đắc nhân tâm (dịch), Quẳng gánh lo đi mà vui sống (dịch), Các cuộc đời ngoại hạng (dịch)…

II. Tác phẩm Một năm ở Tiểu học

1. Thể loại

Hồi kí chủ yếu kể lại những sự việc mà người viết đã từng tham dự hoặc chứng kiến trong quá khứ được sắp xếp theo trình tự thời gian, gắn với một hoặc nhiều giai đoạn của tác giả.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích chương IV trong Hồi kí Nguyễn Hiến Lê xuất bản năm 1993.

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự.

4.Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất – Nguyễn Hiến Lê

5. Tóm tắt tác phẩm Một năm ở Tiểu học

“Một năm ở tiểu học” thay vì kể về chuyện học hành thì nhân vật tôi hồi tưởng lại thuở vui chơi trong tuổi ấu thơ của mình. Mặc dù có thể điều đó khiến việc học đã bỏ phí nhiều nhưng với nhân vật tôi nó cũng có những lợi ích nhất định về thể chất và tính tình.

6. Bố cục tác phẩm Một năm ở Tiểu học (2 phần):

- Phần 2 (Còn lại): Kí ức với gia đình.

7. Giá trị nội dung tác phẩm Một năm ở Tiểu học

- Tái hiện những kỉ niệm đẹp đẽ, hồn nhiên, rực rỡ của một cậu bé tinh nghịch trong một năm học tiểu học.

- Suy ngẫm của nhân vật về những được và mất qua những kỉ niệm đó.

- Trân trọng những kỉ niệm đẹp thuở ấu thơ.

8. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Một năm ở Tiểu học

- Ngôi kể thứ nhất.

- Kết hợp kể và tả

- Sử dụng các từ ngữ giàu giá trị gợi hình gợi cảm: từ láy, động từ, tính từ.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Một năm ở Tiểu học

1. Hình ảnh mẹ trong hồi ức

- Chi tiết:

+ Đi từ sáng sớm, tối mịt mới về

+ Không biết chữ

+ Đầu năm đưa tiền mua sách vở, cuối năm hỏi có được lên lớp không

+ Mẹ có có ruột tượng dài, đựng xu đồng và trinh

- NT: kể kết hợp với tả

$\to$ Hình ảnh người mẹ ít học, lam lũ, vất vả.

2. Những kỉ niệm của một năm ở tiểu học

- Ngày đi học: đi học đều, ko trốn buổi nào nhưng đi sớm, về trễ.

- Mỗi tối:

+ Chơi ở cột đồng hồ, giữa ngã năm, bên bờ sông

+ Ra bờ sông leo lên những đống hàng, hóng gió

+ Về nhà lúc có tiếng rao “bánh giầy, bánh giò”

Ngày nghỉ:

+ Ra ngõ, ra Bờ Sông chơi với trẻ con trong xóm.

+ Lấy truyện Thạch Sanh, Phạm Công Cúc Hoa của bố, ngồi đọc cho cả bọn nghe.

Mùa đông: Đọc truyện Tàu cho cả nhà trong, nhà ngoài nghe

$\to$ Nghệ thuật:

+ Kể kết hợp với tả.

+ Từ ngữ gợi hình, gợi cảm, từ láy, động từ, tính từ

+ Kết hợp ngôi kể: tôi và chúng tôi

$\to$Những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ, hồn nhiên, tinh nghịch.

3. Những suy ngẫm hiện tại

- Đáng tiếc: bỏ phí việc học.

- Được lợi một chút: chạy nhảy nhanh nhẹn hơn, sống giản dị, tự nhiên hơn, hiểu biết trẻ bình dân hơn.