Lý thuyết Tin học 6 Bài 4 (Cánh diều): Cấu trúc lặp trong thuật toán

Lý thuyết Tin học 6 Bài 4: Cấu trúc lặp trong thuật toán

1. Vòng lặp

- Khi có một (hay nhiều) thao tác được thực hiện lặp lại một số lần liên tiếp trong quá trình thực hiện thuật toán thì cần dùng cấu trúc lặp.

2. Biến số và thể hiện cấu trúc lặp khi biết trước số lần lặp

- Biến là đại lượng được đặt tên, dùng để lưu trữ giá trị và giá trị có thể thay đổi trong quá trình thực hiện thuật toán, chương trình.

- Để thực hiện cấu trúc lặp khi biết số lần lặp ta sử dụng biến đếm.

Hình 4.1: Mẫu cấu trúc lặp biết trước số lặp

- Khi dùng từ “Hết lặp” để dánh dấu những thao tác nào sẽ được lặp và các thao tác được thực hiện trình tự liệt kê.

Ví dụ: Sử dụng thuật toán cộng dồn để tính tổng số tranh của lớp 6A gồm 35 học sinh.

Thuật toán cộng dồn 1

Đầu vào: Lớp 6A có 35 học sinh.

          Số tranh sưu tầm được mỗi học sinh lớp 6A trong trường.

Đầu ra: Tổng số tranh lớp 6A sưu tầm được.

Các bước của thuật toán:

Bước 1 Tổng đang có = 0.

Bước 2. Lặp với đếm từ 1 đến 35:

a) Hỏi số tranh sưu tầm được của một bạn, gọi là số tranh của một bạn

b) Cộng thêm số tranh của một bạn và Tổng đang có

Hết lặp

Bước 3. Thông báo: Đáp án cần tìm là Tổng đang có

- Trong mô tả trên, khi đếm là 1 thì thao tác a của Bước 2 được thực hiện rồi đến thao tác b. Tiếp theo, đếm là 2 cũng thao tác a và b được thực hiện tuần tự, … như vậy cho đến khi đếm là 35 thì được thực hiện lần cuối trong cấu trúc lặp.

3. Thể hiện cấu trúc lặp khi không biết trước số lần lặp

- Có những trường hợp không biết trước số lần lặp cần làm.

- Để thực hiện cấu trúc lặp khi không biết trước là xác định điều kiện thực hiện các thao tác trong vòng lặp hay gọi là điều kiện lặp.

Hình 4.2: Mẫu cấu trúc lặp không biết trước số cần lặp

Ví dụ: Dựa vào ví dụ trên, chúng ta có thêm trường hợp không biết trước danh sách sưu tầm tranh có bao nhiêu bạn, điều kiện lặp là: còn bạn sưu tầm tranh chưa được hỏi về số tranh.

Thuật toán cộng dồn 2 (tính tổng số tranh, không biết có bao nhiêu bạn sưu tầm tranh)

Đầu vào: Số tranh của mỗi bạn sưu tầm tranh.

Đầu ra: Tổng số tranh học sinh lớp 6A sưu tầm được.

Các bước của thuật toán:

Bước 1 Tổng đang có = 0.

Bước 2. Lặp khi chưa hỏi hết học sinh sưu tầm tranh:

a) Hỏi số tranh sưu tầm được của một bạn, gọi là số tranh của một bạn

b) Cộng thêm số tranh của một bạn và Tổng đang có

Hết lặp

Bước 3. Thông báo: Đáp án cần tìm là Tổng đang có