Lý thuyết Sinh học 10 Bài 29: Cấu trúc các loại virut

Lý thuyết Sinh học 10 Bài 29: Cấu trúc các loại virut

Bài giảng Sinh học 10 Bài 29: Cấu trúc các loại virut

- Virut là thực thể nằm ở ranh giới giữa thế giới sống và thế giới không sống:

+ Kích thước siêu nhỏ, chỉ quan sát được dưới kính hiển vi điện tử.

+ Cấu tạo rất đơn giản, chưa có cấu tạo tế bào. Do đó, mỗi virut thường được gọi là hạt.

+ Sống kí sinh nội bào bắt buộc và chỉ nhân lên được trong tế bào sống.

- Căn cứ vào axit nuclêic, virut được phân thành 2 nhóm lớn:

+ Virut ADN: virut đậu mùa, virut viêm gan B, virut Hecpet,…

+ Virut ARN: virut cúm, virut viêm não Nhật Bản, HIV,…

I. CẤU TẠO

- Gồm 2 thành phần cơ bản: Lõi axit nuclêic (hệ gen) và vỏ prôtêin (capsit).

* Lõi axit nuclêic (hệ gen):

+ Cấu tạo: Chỉ gồm 1 ADN hoặc 1 ARN chuỗi đơn hoặc chuỗi kép.

+ Chức năng: Mang thông tin di truyền quy định đặc tính của virut.

* Vỏ prôtêin (capsit):

+ Cấu tạo: Được cấu tạo từ các đơn vị prôtein gọi là capsôme.

+ Chức năng: bảo vệ virut.

Thí nghiệm của Franken và Conrat chứng minh chức năng của hệ gen ở virut

- Một số virut có thêm vỏ ngoài.

+ Cấu tạo vỏ ngoài là lớp kép lipit và prôtêin.

+ Mặt vỏ ngoài có các gai glicôprôtein làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virut bám lên bề mặt tế bào.

+ Căn cứ vào vỏ ngoài, virut được phân thành 2 loại gồm: virut trần (virut không có vỏ ngoài) và virut có vỏ ngoài.

Cấu tạo của virut trần và virut có vỏ ngoài

II. HÌNH THÁI

- Hạt virut có 3 loại cấu trúc bao gồm: xoắn, khối và hỗn hợp.

	1. Cấu trúc xoắn - Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic làm cho virut thường có hình que, hình sợi, hình cầu.- Ví dụ: virut gây bệnh dại, virut khảm thuốc lá, virut cúm, virut sởi,…
	2. Cấu trúc khối - Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều. - Ví dụ: virut bại liệt.
	3. Cấu trúc hỗn hợp - Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic, đuôi có cấu trúc xoắn. - Ví dụ: Phagơ hay gọi là thể thực khuẩn.