Giải Địa 10 Bài 2: Sử dụng bản đồ ( Cánh diều )

Giải bài tập Địa Lí 10 Bài 2: Sử dụng bản đồ

Video giải Địa Lí 10 Bài 2: Sử dụng bản đồ

Mở đầu trang trang 5 Địa Lí 10 : Các đối tượng địa lí được biểu hiện thông qua hệ thống phương pháp biểu hiện bản đồ. Tuỳ theo nội dung, đối tượng địa lí và tỉ lệ bản đồ, có thể sử dụng các phương pháp biểu hiện khác nhau. Vậy có những phương pháp nào để biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ? Cách sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống như thế nào?

Trả lời:

- Những phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ:

+ Phương pháp kí hiệu

+ Phương pháp đường chuyển động

+ Phương pháp chấm điểm

+ Phương pháp khoanh vùng

+ Phương pháp bản đồ, biểu đồ

-Cách sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống

- Sử dụng bản đồ trong học tâp.

+ B1: Lựa chọn nội dung bản đồ

+ B2 : đọc chú giải bản đồ, xác định phương hướng

+ B3: đọc nội dung bản đồ

Một số phương pháp biểu hiện các đối tương địa lí trên bản đồ

Câu hỏi trang 5 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 2.1, hãy nêu các dạng kí hiệu bản đồ chủ yếu. Lấy ví dụ về kí hiệu của một đối tượng địa lí trên bản đồ mà em đã học.

Trả lời:

- Dạng kí hiện bằng chữ (ví dụ Hg là thủy ngân, Ni là Ni-ken…)

- Dạng tượng hình (ví dụ: hình con trâu kí hiệu con trâu, hình rang cưa kí hiệu cơ khí, hình ô tô kí hiệu sản xuất ô tô)

- Dạng hình học (ví dụ: hình tam giác kí hiệu của sắt, hình vuông kí hiệu than…)

Câu hỏi trang 6 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 2.2, hãy cho biết phương pháp đường chuyển động biểu hiện những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.

Trả lời:

- Phương pháp đường chuyển động biểu hiện những đặc điểm:

+ Sự di chuyển quá trình

+ Đối tượng địa lí tự nhiên - kinh tế - xã hội.

Câu hỏi trang 6 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 2.3, hãy cho biết phương pháp chấm điểm biểu hiện được các đối tượng địa lí có sự phân bố như thế nào.

Trả lời:

- Phương pháp chấm điểm biểu hiện được các đối tượng địa lí có sự phân bố: biểu hiện các đối tượng địa lí có sự phân bố phân tán trong không gian.

Câu hỏi trang 7 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 2.4, hãy cho biết phương pháp khoanh vùng được dùng để biểu hiện những đối tượng địa lí có sự phân bố như thế nào.

Trả lời:

- Phương pháp khoanh vùng được dùng để biểu hiện những đối tượng địa lí có sự phân bố: tập trung trên không gian nhất định.

Câu hỏi trang 8 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin và quan sát hình 2.5, hãy cho biết phương pháp bản đồ - biểu đồ biểu hiện các đối tượng địa lí bằng cách nào. Lấy ví dụ về một đối tượng địa lí được biểu hiện bằng phương pháp bản đồ - biểu đồ mà em biết.

Trả lời:

- Phương pháp bản đồ - biểu đồ biểu hiện các đối tượng địa lí bằng cách: đặt các biểu đồ vào không gian phân bố của các đối tượng địa lí trên bản đồ.

- Ví dụ về một đối tượng địa lí được biểu hiện bằng phương pháp bản đồ - biểu đồ là: dân cư, cơ cấu cây trồng, tăng trưởng kinh tế…

Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống

Câu hỏi trang 9 Địa Lí 10 mới: Dựa vào các thông tin trên, hãy đọc bản đồ các kiểu thảm thực vật chính trên Trái Đất (hình 2.4).

Trả lời:

Các kiểu thảm thực vật chính trên Trái Đất

- Hoang mạc lạnh.

- Đài nguyên.

- Rừng lá kim.

- Rừng lá rộng và rừng hỗn hợp ôn đới.

- Rừng cận nhiệt ẩm.

- Thảo nguyên, cây bụi chịu hạn và đồng cỏ núi cao.

- Rừng và cây bụi lá cứng cận nhiệt.

- Hoang mạc, bán hoang mạc.

- Xa-van, cây bụi.

- Rừng nhiệt đới, xích đạo.

Một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống

Câu hỏi trang 9 Địa Lí 10 mới: Đọc thông tin, hãy trình bày một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống.

Trả lời:

- Một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống.

+ Xác định vị trí

+ Tìm đường đi

+ Giám sát phương tiện…

+ Giám sát lộ trình…

Luyện tập & Vận dụng (trang 10)

Luyện tập 1 trang 10 Địa Lí 10 mới: Hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau để phân biệt các phương pháp biểu hiện bản đồ.

Phương pháp	Sự phân bố của đối tượng	Khả năng biểu hiện của phương pháp
Kí hiệu
Đường chuyển động
Khoanh vùng
Bản đồ - biểu đồ

Trả lời:

Phương pháp	Sự phân bố của đối tượng	Khả năng biểu hiện của phương pháp
Kí hiệu	Biểu hiện đối tượng địa lí phân bố theo điểm	- Tên, vị trí phân bố của đối tượng - Số lượng của đối tượng - Quy mô và chất lượng của đối tượng
Đường chuyển động	Biểu hiện sự di chuyển của các đối tượng, hiện tượng tự nhiên và kinh tế - xã hội trên bản đồ	- Hướng di chuyển - Số lượng và tốc độ di chuyển của đối tượng
Khoanh vùng	Biểu hiện các đối tượng phân bố tập trung	Sự phân bố đối tượng Số lượng đối tượng
Bản đồ - biểu đồ	Biểu hiện các đối tượng phân bố không đồng đều bằng những điểm chấm có giá trị như nhau	Số lượng, chất lượng, cơ cấu của đối tượng.

Luyện tập 2 trang 10 Địa Lí 10 mới: Hãy nêu các bước để sử dụng bản đồ địa lí trong học tập và đời sống.

Trả lời:

- Các bước để sử dụng bản đồ địa lí trong học tập và đời sống

+ Bước 1: Lựa chọn nội dung bản đồ

+ Bước 2 : đọc chú giải bản đồ, xác định phương hướng

+ Bước 3: đọc nội dung bản đồ.

Vận dụng 3 trang 10 Địa Lí 10 mới: Hãy điền những phương pháp phù hợp vào bảng theo mẫu sau để biểu hiện các đối tượng địa lí lên bản đồ.

STT	Nội dung cần biểu hiện	Phương pháp biểu hiện
1	Dòng biển nóng và dòng biển lạnh
2	Các đới khí hậu
3	Sự phân bố dân cư
4	Cơ cấu dân số
5	Sự phân bố các nhà máy điện

Trả lời:

STT	Nội dung cần biểu hiện	Phương pháp biểu hiện
1	Dòng biển nóng và dòng biển lạnh	Đường chuyển động
2	Các đới khí hậu	Khoanh vùng
3	Sự phân bố dân cư	Chấm điểm
4	Cơ cấu dân số	Bản đồ - biểu đồ
5	Sự phân bố các nhà máy điện	Kí hiệu

Vận dụng 4 trang 10 Địa Lí 10 mới: Hãy sử dụng máy tính xách tay, điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng có dịch vụ định vị GPS để tìm đường đi, khoảng cách và thời gian di chuyển từ trường về nhà.

Trả lời:

- Học sinh tự thực hiện trên điện thoại hoặc máy tính của mình.

- Ví dụ: di chuyển từ trường THPT FPT (khu công nghệ cao Hòa Lạc, Thạch Thất) về khu chung cư Five star Garden (số 2, Kim Giang, Thanh Xuân, Hà Nội)

Lý thuyết Địa lí 10 Bài 2: Sử dụng bản đồ

I. Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ

1. Phương pháp kí hiệu

- Đặc điểm:

+ Thường được sử dụng để biểu hiện vị trí của những đối tượng địa lí phân bố theo điểm.

- Khả năng thể hiện

+ Kí hiệu bản đồ biểu hiện số lượng, quy mô và chất lượng của đối tượng địa lí.

+ Các kí hiệu được đặt vào đúng vị trí phân bố của đối tượng trên bản đồ.

- Có ba dạng kí hiệu bản đồ chủ yếu:

+ Kí hiệu dạng chữ

+ Kí hiệu dạng tượng hình

+ Kí hiệu dạng hình học

Hình 2.1. Các dạng kí hiệu bản đồ chủ yếu

2. Phương pháp đường chuyển động

- Đặc điểm:

+ Được sử dụng để biểu hiện sự di chuyển của các quá trình, đối tượng địa lí tự nhiên và kinh tế - xã hội.

- Khả năng thể hiện: Màu sắc và kích thước (độ đậm, chiều rộng, chiều dài) các đường chuyển động biểu hiện kiểu loại, khối lượng hay tốc độ di chuyển của đối tượng.

Bản đồ các dòng biển chính trên thế giới bằng phương pháp đường chuyển động

3. Phương pháp chấm điểm

- Đặc điểm:

+ Được sử dụng để biểu hiện các đối tượng địa lí có sự phân bố, phân tán trong không gian.

- Khả năng thể hiện: Mỗi chấm tương ứng với một giá trị nhất định.

4. Phương pháp khoanh vùng

- Đặc điểm:

+ Thường sử dụng để biểu hiện những đối tượng địa lí phân bố tập trung (hoặc phổ biến) trên một không gian lãnh thổ nhất định.

- Khả năng thể hiện: Mỗi vùng phân bố được xác định bằng nền màu, nét chải hoặc kí hiệu đặc trưng cho đối tượng biểu hiện.

Bản đồ các nhóm đất chính trên thế giới (thể hiện bằng phương pháp khoanh vùng)

5. Phương pháp bản đồ - biểu đồ

- Là phương pháp biểu hiện sự phân bố của đối tượng địa lí bằng cách đặt các biểu đồ vào không gian phân bố của đối tượng địa lí đó trên bản đồ.

Bản đồ quy mô và cơ cấu sử dụng đất của các châu lục năm 2019

II. Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống

- Khái niệm: Bản đồ (Atlat) là phương tiện không thể thiếu trong học tập Địa lí.

- Các bước sử dụng bản đồ trong học tập bao gồm:

+ Bước 1: Lựa chọn nội dung bản đồ.

+ Bước 2: Đọc chú giải, tỉ lệ bản đồ và xác định phương hướng trên bản đồ.

+ Bước 3: Đọc nội dung bản đồ.

- Vai trò:

+ Bản đồ được sử dụng ngày càng phổ biến trong đời sống.

+ Việc sử dụng bản đồ số và GPS giúp cho đời sống được thuận tiện hơn.

III. Một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống

- Khái niệm: GPS là một hệ thống các vệ tinh bay xung quanh Trái Đất theo một quỹ đạo chính xác và phát tín hiệu có thông tin xuống Trái Đất.

- Đặc điểm:

+ Các máy thu GPS nhận thông tin này để xác định vị trí của đối tượng trên mặt đất, được hiển thị thông qua hệ toạ độ địa lí và độ cao tuyệt đối.

+ Hệ thống GPS thường được kết nối với bản đồ số và phát triển trên môi trường internet, tạo thành hệ thống bản đồ trực tuyến, được tích hợp sẵn trên máy tính hoặc các thiết bị điện tử thông minh.

- Vai trò: GPS và bản đồ số được ứng dụng rất phổ biến trong đời sống.

- Ví dụ: xác định vị trí người dùng hoặc các đối tượng địa lí trên bề mặt Trái Đất, tìm kiếm đường đi, giảm sát lộ trình, tốc độ di chuyển,…