Văn hóa hoa - cây cảnh - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 9 - Kết nối tri thức

- Trần Quốc Vượng (1934 – 2005) quê ở Hà Nam, là học giả có những đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển một số ngành nghiên cứu về lịch sử, khảo cổ, văn hóa ở Việt Nam, đi đầu trong việc thực hiện lối tiếp cận liên ngành trong nghiên cứu khoa học.

- Các tác phẩm chính: Sơ yếu khảo cổ học nguyên thủy ở Việt Nam, Theo dòng lịch sử, Cơ sở văn hóa Việt Nam,…

II. Tìm hiểu văn bản Văn hóa hoa - cây cảnh

1. Thể loại

- Tác phẩm Văn hóa hoa – cây cảnh thuộc thể loại: văn bản thuyết minh.

2. Xuất xứ

- Theo Văn hóa Việt Nam – Tìm tòi và suy ngẫm, NXB Văn hóa Dân tộc – tạp chí Văn hóa nghệ thuật, Hà Nội, 2000, tr 578 – 584.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: thuyết minh.

4. Bố cục Văn hoá hoa - cây cảnh

- Phần 4 (còn lại): thú chơi hoa – cây cảnh trong nền văn hoá Việt Nam.

5. Tóm tắt Văn hoá hoa - cây cảnh

Văn bản nói về văn hóa hoa và cây cảnh trong đời sống và văn hóa của người Việt Nam. Thông tin về quan niệm sống hài hoa với thiên nhiên được thể hiện qua ngôn ngữ; thông tin về các công trình nhân tạo được bố trí hài hòa với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp; thông tin về sự tồn tại trải đều trên nhiều vùng đất của các làng, trại, chợ hoa cây cảnh; thông tin về cách người Việt đưa thiên nhiên vào mỗi ngôi nhà, vào từng không gian cư trú riêng tư.

6. Giá trị nội dung

- Văn bản cung cấp những thông tin về văn hoá hoa – cây cảnh, đồng thời thể hiện tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên.

7. Giá trị nghệ thuật

- Cung cấp thông tin đầy đủ về thú chơi hoa – cây cảnh cho người đọc.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Văn hóa hoa - cây cảnh

1. Tính đa dạng của các thông tin trong văn bản

- Tính đa dạng của các thông tin được thể hiện qua việc tác giả đã khám phá và phân tích nhiều khía cạnh khác nhau của văn hóa ứng xử với thiên nhiên của người Việt. Tác giả đã sử dụng một loạt các cứ liệu từ văn học, ngôn ngữ, tục ngữ, ca dao, đến những quan sát thực tế về cách người Việt trồng trọt và chăm sóc cây cảnh. Điều này làm sáng tỏ rằng người Việt không chỉ coi trọng việc sống hài hòa với thiên nhiên mà còn coi đó là một phần không thể tách rời của bản sắc văn hóa và tâm hồn dân tộc.

2. Mạch liên kết giữa các thông tin trong văn bản

- Mạch liên kết giữa các thông tin trong văn bản được tác giả xây dựng một cách chặt chẽ và logic. Từ việc giới thiệu khái niệm “văn hóa hoa - cây cảnh”, tác giả dẫn dắt người đọc qua các ví dụ cụ thể, phân tích sâu sắc, và cuối cùng là kết luận về tầm quan trọng của việc này đối với đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt. Sự chuyển tiếp giữa các phần thông tin một cách mượt mà giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu rõ ý đồ của tác giả, đồng thời cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của văn hóa ứng xử với thiên nhiên trong đời sống của người Việt.

VĂN HÓA HOA – CÂY CẢNH

- Trần Quốc Vượng -

Văn học Trung Hoa Đường - Tống có tư duy duy mĩ với thiên nhiên:

Cổ thi thiên ái thiên nhiên mĩ.

(Thơ xưa nghiêng chuộng thiên nhiên đẹp.)

(Hồ Chí Minh)

Khen ai khéo vẽ dư đồ

Trước sông Nhị Thuỷ, sau hồ Hoàn Gươm.

(Ca dao Hà Nội cổ)

Hé cửa đêm chờ hương quế lọt

Quét hiên ngày lệ bóng hoa tan.

(Nguyễn Trãi)

đến nơi ở của Chủ tịch nước:

(Hồ Chí Minh)

Thăng Long Lý - Trần - Lê, ngoài Hoàng thành và Tử Cấm thành, có 36 phố phường buôn bán - thủ công, có thập tam trại rau - hoa - quả, trong đó có trại Hàng Hoa và chợ Hoàng Hoa, được sử biên niên ghi lại từ đầu thế kỉ XVI:

- Con gái ở trại Hàng Hoa

- Đất Ngọc Hà tốt tươi phong cảnh

Gái Ngọc Hà vừa đảm vừa xinh.

***