Ưu thế lai là gì Cho biết cơ sở di truyền

Giải Sinh học 9 Bài 35: Ưu thế lai

Video Giải Bài 1 trang 104 sgk Sinh học lớp 9

Bài 1 trang 104 sgk Sinh học lớp 9:

Lời giải:

- Ưu thế lai là hiện tượng con lai F₁ có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.

- Cơ sở di truyền của hiện tượng trên được giải thích như sau:

+ Về phương diện di truyền, các tính trạng số lượng (chỉ tiêu về hình thái, năng suất…) do nhiều gen trội quy định.

+ Khi lai giữa hai dòng thuần có kiểu gen khác nhau, ở con lai F₁ chỉ có các gen trội có lợi mới được biểu hiện (gen trội át gen lặn), đặc tính xấu không được biểu hiện, vì vậy con lai F₁ có nhiều đặc điểm tốt như mong muốn.

+ Ví dụ: lai một dòng thuần mang hai gen trội, 1 gen lặn với dòng thuần mang 1 gen trội, 2 gen lặn sẽ được con lai F₁ mang 3 gen trội.

Sơ đồ: P: AAbbCC x aaBBcc

            F₁:         AaBbCc

- Không dùng cơ thể lai F₁ để nhân giống vì nếu dùng cơ thể lai F₁ để nhân giống thì ở các thế hệ sau, ưu thế lai giảm dần do tỉ lệ kiểu gen dị hợp giảm, tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tăng, các gen lặn gây hại sẽ được tổ hợp lại với nhau tạo thể đồng hợp lặn, khi đó các tính trạng có hại sẽ được biểu hiện ra bên ngoài kiểu hình.

- Muốn duy trì ưu thế lai, người ta dùng phương pháp nhân giống vô tính (bằng giâm, triết, ghép, vi nhân giống…).