Soạn bài Tổng kết về ngữ pháp (Tiếp) | Ngắn nhất Soạn văn 9

Soạn bài Tổng kết về ngữ pháp (Tiếp) (ngắn nhất)

Soạn bài Tổng kết về ngữ pháp ngắn gọn:

C. Thành phần câu

I. Thành phần chính và thành phần phụ

Câu 1 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Thành phần câu	Vị trí	Đặc trưng	Ghi chú
Chủ ngữ	Trước vị ngữ	Thông báo chủ thể được nhắc đến trong câu	Thành phần chính
Vị ngữ	Sau chủ ngữ	Làm nổi bật chủ thể được nhắc đến trong câu	Thành phần chính
Trạng ngữ	Đầu câu	Bổ sung làm rõ nghĩa về hoàn cảnh, không gian, thời gian, cách thức, nguyên nhân….	Thành phần phụ
Khởi ngữ	Trước chủ ngữ	Làm rõ hơn về đề tài được nói đến trong câu	Thành phần phụ

Câu 2 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Phân tích thành phần của các câu sau đây:

Thành phần câu	Câu a	Câu b	Câu c
Chủ ngữ	Đôi càng tôi	Mấy người học trò cũ	Nó
Vị ngữ	mẫm bóng	Đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp	vẫn là… hay độc ác
Trạng ngữ	Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi
Khởi ngữ	Còn tấm gương… tráng bạc

II. Thành phần biệt lập

Câu 1 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Các thành phần biệt lập của câu.

Thành phần tình thái	Thành phần cảm thán	Thành phần gọi - đáp	Thành phần phụ chú
Nhằm thể hiện quan điểm, góc nhìn trên nhiều khía cạnh	Thông qua nó để người viết lồng ghép, bộc lộ cảm xúc	Mục đích tạo lập hoặc duy trì hội thoại	Bổ sung thông tin cần và đủ để câu rõ nghĩa hơn

Câu 2 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Mỗi từ ngữ in đậm dưới đây là thành phần gì của câu?

- (a): "Có lẽ" là thành phần tình thái.

- (b): "Ngẫm ra" là thành phần tình thái.

- (d): "Bẩm" là thành phần gọi đáp; "có khi" là thành phần tình thái.

D. Các kiểu câu

I. Câu đơn

Câu 1 (trang 146 sgk Ngữ Văn  9 Tập 2)

Thành phần câu	Câu a	Câu b	Câu c	Câu d	Câu e
Chủ ngữ	Những nghệ sĩ	Lời gửi của một Nguyễn Du, một Tônxtôi cho nhân loại	Nghệ thuật	Tác phẩm	Anh
Vị ngữ	không chỉ ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ	phức tạp hơn cũng phong phú và sâu sắc hơn	là tiếng nói của tình cảm	vừa là kết tinh của tâm hồn người sáng tác, vừa là sợi dây truyền cho mọi người sự sống mà nghệ sĩ mang trong lòng	thứ sáu và cũng tên là Sáu

Câu 2 (trang 147 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Các câu đặc biệt:

- (b): Một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi !

II. Câu ghép

Câu 1 (trang 147 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Các câu ghép

- (a): Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh.

- (b): Nhưng vì bom nổ gần, Nho bị choáng.

- (c) Ông lão vừa nói vừa chăm chăm nhìn vào cái bộ mặt lì xì của người đàn bà con họ ngại dãn ra vì kinh ngạc ấy mà ông lão hả hê cả lòng.

- (d): Còn nhà hoạ sĩ và cô gái cũng nín bặt, vì cảnh trước mặt bỗng hiện lên đẹp một cách kì lạ.

- (e) Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn kẹp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái.

Câu 2 (trang 148 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Phân tích kiểu quan hệ về nghĩa các vế trong những câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1.

- (a): quan hệ bổ sung

- (b): quan hệ nguyên nhân – hệ quả

- (c): quan hệ bổ sung

- (d): quan hệ hệ quả - nguyên nhân

- (e): quan hệ mục đích - điều kiện.

Câu 3 (trang 148 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

- (a): quan hệ tương phản

- (b): quan hệ bổ sung

- (c): quan hệ điều kiện – giả thiết.

Câu 4 (trang 149 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

- (a):

+ Nguyên nhân: Do quả bom tung lên và nổ trên không, nên hầm của Nho bị sập.

+ Điều kiện: Nếu quả bom không tung lên và nổ trên không thì hầm của Nho không bị sập.

- (b):

+ Tương phản: Quả bom nổ khá gần, nhưng hầm của Nho không bị sập.

+ Nhượng bộ: Hầm của Nho không bị sập, dù quả bom nổ khá gần.

III. Biến đổi câu

Câu 1 (trang 149 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Câu rút gọn

- Quen rồi.

- Ngày nào ít: ba lần.

Câu 2 (trang 149 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Các câu vốn là bộ phận của câu đứng trước được tách ra:

- Và làm việc có khi suốt đêm.

- Thường xuyên.

- Một dấu hiệu chẳng lành.

Câu 3 (trang 149 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Câu bị động:

- Đồ gốm được người thợ thủ công Việt Nam làm ra từ khá sớm.

- Một cây cầu lớn sẽ được tỉnh ta bắc qua tại khúc sông này.

- Những ngôi đền ấy đã được người ta dựng lên từ hàng trăm năm trước.

IV. Các kiểu câu ứng với những mục đích giao tiếp khác nhau

Câu 1 (trang 150 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Câu nghi vấn:

- Ba con, sao con không nhận?

- Sao con biết là không phải?

-Cả hai câu đều dùng để hỏi

Câu 2 (trang 150 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Các câu cầu khiến:

- (a):

+ Ở nhà trông em nhá! (dùng để ra lệnh)

+ Đừng có đi đâu đấy. (dùng để ra lệnh)

- (b):

+ Thì má cứ kêu đi. (dùng để yêu cầu)

+ Vô ăn cơm! (dùng để mời)

+ Cơm chín rồi! (vốn là câu trần thuật nhưng ở đây được dùng với mục đích cầu khiến.)

Câu 3 (trang 151 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

- Câu "Sao mày cứng đầu quá vậy, hả ?" là câu nghi vấn.

- Câu dùng để bộc lộ cảm xúc.