Soạn bài Những đứa con trong gia đình hay, ngắn gọn

Soạn bài Những đứa con trong gia đình - Ngữ văn 12

A. Soạn bài Những đứa con trong gia đình ngắn gọn:

Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

- Đoạn trích được trần thuật từ điểm nhìn của Việt, nhân vật chính trong tác phẩm.

- Cách trần thuật này giúp Nguyễn Thi triển khai toàn bộ tác phẩm theo dòng hồi ức đứt gãy của Việt một cách tự nhiên, logic.

+ Việc khắc họa tính cách nhân vật, cách trần thuật này giúp bộc lộ tính cách tâm lí chân thực về nhân vật

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

- Tác phẩm kể chuyện một gia đình nông dân Nam Bộ.

- Truyền thống gắn bó những người trong gia đình với nhau đó là truyền thống yêu nước và mối thù chung là căm thù giặc sâu sắc.

Câu 3 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

* So sánh tính cách Chiến và Việt để thấy sự tiếp nối truyền thống gia đình:

	Nhân vật Chiến	Nhân vật Việt
Giống nhau	- Đều có tình yêu nước tha thiết, muốn được cống hiến sức mình để chiến đấu bảo vệ đất nước - Đều căm thù giặc sâu sắc
Khác nhau	- Mạnh mẽ, dứt khoát, quả cảm: "đã làm thân con gái… Nếu giặc còn thì tao mất". - Chu đáo, đảm đang, tháo vát: lo cho cả người sống (viết thư cho chị Hai, gửi thằng út em) và người đã khuất (gửi bàn thờ má sang chú Năm); sắp xếp việc nhà đâu ra đấy (cho xã mượn nhà làm trường học, đồ đạc và hai công mía gửi chú, ruộng cho bà con cày cấy…).	- Hồn nhiên, vô tư, hay đùa: Khi Chiến đang dặn dò thì Việt "lăn kềnh ra ván, cười khì khì". - Giàu tình cảm, luôn nhớ đến má: nhận ra hình ảnh của má trong lời nói, cử chỉ, cách thu vén gia đình của chị Chiến. - Tự tin, quả cảm, quyết tâm đánh giặc

Câu 4 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

- Đề tài sáng tác: truyện viết về một gia đình nông dân Nam Bộ giàu truyền thống yêu nước, căm thù giặc (đề tài chiến tranh liên quan đến vận mệnh dân tộc).

- Nhân vật: những thiếu niên anh hùng, quả cảm, đại diện cho thế hệ trẻ thời đánh Mỹ ở Nam Bộ (Chiến và Việt).

- Ngôn ngữ gần gũi nhưng vẫn thấm đẫm tinh thần quyết tâm của thời đại, ngôn ngữ ngợi ca với thái độ yêu mến, quý trọng rõ nét của tác giả.

Câu 5 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

- Một trong những đoạn văn đặc sắc và cảm động nhất trong truyện là đoạn hai chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm ở cuối đoạn trích: “Cúng mẹ và cơm nước xong… đồng này sang bưng khác”.

+ Tình cảm gia đình xúc động:

• Tình mẫu tử: má vẫn sống trong dáng hình của các con (ngoại hình của Chiến), trong tâm niệm của các con “Nào, đưa má sang… lại đưa má về”, hai chị em lại băng qua con đường thoảng mùi hoa cam trước má vẫn đi.

• Tình chị em: "Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ".

+ Sự chuyển biến, trưởng thành trong suy nghĩ của những đứa con trước ngày ra trận: "Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế".

+ Những đứa con cảm nhận mối thù sâu sắc với thằng Mỹ: "còn mối thù… nó đang đè nặng ở trên vai".

Phần Luyện tập

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Trả lời:

* Tính cách và tâm lý của Chiến và Việt qua đoạn đối thoại trước ngày nhập ngũ:

- Đối thoại của Chiến:

• Xưng hô: mày – tao, chị em mình, chị - em.

• Cách nói: mạnh mẽ quyết đoán "nếu giặc còn thì tao mất"; "rành rọt, tiếng nào ra tiếng nấy"; vừa nói vừa trằn trọc suy nghĩ "chị Chiến cựa mình, làm như chị nghĩ ngợi lung lắm"; rất tôn trọng em, việc gì cũng hỏi ý kiến của em trước khi sắp xếp.

• Nội dung nói: quyết tâm đánh giặc trả thù nhà; sắp xếp việc nhà trước khi đi xa.

=> Chiến là cô gái đảm đang, chu đáo, tháo vát, biết lo nghĩ, xứng đáng là người chị gương mẫu trong nhà.

Chị cũng thừa hưởng những phẩm chất rõ rệt của người mẹ đã mất.

- Đối thoại của Việt:

• Xưng hô: tôi – chị.

• Nội dung nói: chỉ quan tâm tới niềm vui được đi đánh giặc, tự tin "chị có bị chặt đầu… chừng nào tôi mới bị"; thuận theo mọi sắp xếp của chị; nhận ra sự giống nhau của chị và má, nhớ má…

=> Việt là chàng trai mới lớn, tính cách còn trẻ con, vô ưu vô lo. Dù vậy, tình cảm dành cho má và niềm vui tòng quân thể hiện rõ truyền thống gia đình cách mạng ở Việt.

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Tìm đọc trọn vẹn tác phẩm.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Những đứa con trong gia đình:

I. Tác giả

1. Tiểu sử

- Nguyễn Thi (1928 – 1968) tên thật là Nguyễn Hoàng Ca, ông sinh ra tại Hải Hậu – Nam Định.

- Ông xuất thân trong một gia đình nghèo, cha mất sớm, mẹ đi bước nữa nên vất vả, tủi nhục từ nhỏ.

- Năm 1945 ông tham gia cách mạng và gia nhập lực lượng vũ trang.

- Năm 1954: Ông tập kết ra Bắc và công tác ở tạp chí Văn Nghệ Quân đội

- Năm 1962: Trở lại chiến trường miền Nam.

-  Năm 1968: Hy sinh ở mặt trận Sài Gòn. 

2. Sự nghiệp văn học

a. Tác phẩm chính

b. Phong cách nghệ thuật

Phong cách nghệ thuật: năng lực phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo, văn phong vừa đằm thắm chất trữ tình vừa giàu chất hiện thực; Có khả năng tạo nên những nhân vật có cá tính mạnh mẽ, mang đậm tính cách Nam Bộ.

3. Vị trí và tầm ảnh hưởng

-  Ông là nhà văn – chiến sĩ gắn bó hết mình với văn chương và cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân ta.

- Ông là nhà văn miền Bắc nhưng được mệnh danh là nhà văn của người nông dân Nam Bộ trong kháng chiến chống Mĩ.

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời

- Viết năm 1966 giữa những tháng ngày ác liệt của chiến tranh chống Mĩ.  

- Sau in trong tập “Truyện và kí” (1978).

2. Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến bắt đầu xung phong): Việt bị thương ở chiến trường, ngất đi rồi tỉnh lại.

- Phần 2 (còn lại): Kí ức của Việt về câu chuyện hai chị em tranh nhau đi tòng quân.

3. Thể loại: Truyện ngắn

4. Tóm tắt:

5. Giá trị nội dung:

- Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, son sắt với Cách mạng.

- Sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã làm nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

6. Giá trị nghệ thuật:

-  Mang đậm chất sử thi : (đề tài, nhân vật, ngôn ngữ, các chi tiết) cuốn sổ, lòng căm thù giặc, thuỷ chung son sắt với quê hương, …

- Ngôn ngữ mộc mạc, tự nhiên, giầu hình ảnh và đậm chất Nam Bộ

- Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật sinh động, khách quan.

- Nghệ thuật kể truyện theo mạch hồi tưởng của nhân vật Việt tạo sự tự nhiên, không bị phụ thuộc vào yếu tố thời gian.

Bài giảng Ngữ văn 12 Những đứa con trong gia đình