Opêron là gì? Trình bày cấu trúc opêron Lac ở E.coli

Giải Sinh học 12 Bài 3: Điều hòa hoạt động gen

Bài 2 (trang 18 SGK Sinh học 12):

Lời giải:

Trên phân tử ADN của vi khuẩn, các gen cấu trúc có liên quan về chức năng thường được phân bố liền nhau thành từng cụm có chung một cơ chế điều hòa được gọi là một opêron.

Cấu trúc opêron Lac ở E.coli bao gồm:

Z, Y, A: Các gen cấu trúc nằm ở vùng mã hóa của gen giúp tổng hợp các enzyme tham gia vào các phản ứng phân giải đường lactôzơ trong môi trường để cung cấp năng lượng cho tế bào.

- O (operator): Vùng vận hành nằm ở vùng điều hòa của gen, mang trình tự nucleotit đặc biệt mà tại đó protein ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã.

- P (promoter): Vùng khởi động nằm ở vùng điều hòa của gen, nơi mà ARN polimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.

Một gen khác tuy không nằm trong thành phần của operon, song cũng có vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động các gen của operon là gen điều hòa R.

Gen điều hòa R hoạt động sẽ tổng hợp nên protein ức chế. Protein này có khả năng liên kết với vùng vận hành dẫn đến ngăn cản quá trình phiên mã.