Nội dung chính Nhân vật quan trọng (chính xác nhất) - Ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Đoạn trích mang ý nghĩa thời sự, lịch sử khi phê phán một hiện tượng người trong xã hội Nga cuối thế kỉ XIX: ngu dốt, khoác lác, giả dối, đê hèn qua hình tượng nhân vật trung tâm – Khơ – lét – xta- cốp. Có thể nói, “Quan thanh tra” động chạm đến những vấn đề thời sự chính trị nóng bỏng của triều đại Sa hoàng Nikolai I.

- Phần 1 (từ đầu đến được ai ủy nhiệm như vậy): Thông báo về sự thật đằng sau bức thư mà tên thanh tra “dởm” để lại.

- Phần 2 (tiếp đến Pê-téc-bua): Cuộc trò chuyện giữa các nhân vật xoay quanh nội dung bức thư ấy.

- Phần 3 (đoạn còn lại): Những mất mát của tất cả bọn quý tộc khi bị tên thanh tra dởm lừa.

Nhân vật quan trọng

(trích Quan thanh tra)

Ni – cô – lai Gô – gôn (Nikolai Gogol)

HỒI III

LỚP VI

(Các vai trên, thêm An-na An-trẻ-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-na)

THỊ TRƯỞNG - Xin giới thiệu gia đình tôi: Dây là nhà tôi và cháu gái.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP (cúi chào) – Thưa bà, tôi rất sung sướng được cái hân hạnh đặc biệt gặp bà

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP (điệu bộ giả tạo) – Xin lỗi bà, trái hẳn lại, tôi mới là người vui mừng hơn.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA - Dâu phải thế! Ông nói như thế thực là quá khen chúng tôi. Xin rước ông ngồi ạ!

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP - Được đúng bên cạnh bà đã là hạnh phúc lắm rồi; nhưng nếu bà muốn thì tôi xin phép ngồi ạ. Được ngồi gần bà tôi sướng quá đấy ạ.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Xin lỗi ông, quả thực tôi không dám nhận những lời khen của ông. Ông quen ở thủ đô, nay phải đi Vôi-a-gi-rốp-ca", chắc khó chịu lắm đấy nhỉ?

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Như vậy quả thục ông phải vất vả, khó chịu nhiều lắm.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP - Nhưng thua bà, trong giờ phút này, tôi lại thấy rất dễ chịu.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Ông cứ nói quá! Ông làm vinh dự cho tôi nhiều lắm, tôi thật không xứng chút nào.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Vì lẽ gì không xứng kia ạ? Thưa bà, bà rất xứng đáng

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Tôi ở chốn quê mùa.

Lại còn một thằng hầu lúc nào cũng cầm bàn chải chạy theo khi tôi lên cầu thang “Ông I-van A-lếch-xan-đrô-vích, ông cho phép con đánh hầu ông” (Nói với viên thị trưởng). Kìa, sao các ông lại đứng thế? Xin mời các ông ngồi!

THỊ TRƯỞNG - Dạ, theo ngạch bậc, chúng tôi phải đúng ạ.

ÁC-TÊ-MI PHI-LÍP-PÔ-VÍCH – Chúng tôi đứng cũng được ạ.

LU-CA LU-KÍCH - Ông cứ mặc chúng tôi, xin đừng bận tâm ạ.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Không cần ngạch bậc, lễ nghi gì cả. Mời các ông cứ ngồi. (Thị trưởng và cả bọn ngồi). Tôi không thích lễ nghi phiền phức đâu nhé: trái lại, bao giờ tôi cũng cố tìm cách lẩn tránh cho không ai biết mình. Nhưng không tài nào lẩn tránh được chứ lị, không biết làm cách nào! Tôi vừa có mặt ở đâu, đã thấy có người nói: “Kìa ông I-van A-lếch-xan-đrô-vích đi kia kìa”. Có lần họ lại tưởng tôi là tổng tư lệnh. Thế là bọn lính từ trong bốt vội vàng nhảy xổ ra, bồng súng chào. Sau đó viên sĩ quan vốn biết tôi lắm, nói với tôi rằng: "Kìa, người anh em, thế mà bọn mình cứ tưởng lầm đằng ấy là tổng tư lệnh”.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Thế kia đấy!

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Như vậy là ông cũng viết văn nữa kia à? Làm nhà sáng tác chắc thú vị lắm thì phải. Chắc ông cũng gửi bài đăng trên các tạp chí chứ?

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA - Vậy ra ông là nam tước Brăm-bê-út à?

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Cố nhiên: tôi chữa thơ cho tất cả bọn họ. Thằng Xmiếc-đin (Smirdin) phải tặng tôi bốn chục nghìn rúp để tôi làm việc ấy cho nó đấy.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Như vậy, đúng ông là tác giả cuốn lu-ri Mi-lốt-xláp-xki (Yuri Miloslavsky) rồi.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Phải, đó là sáng tác của tôi.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Tôi đoán đúng ngay mà.

MA-RI-A AN-TÔ-NỐP-NA – Kìa, mợ ơi, cuốn ấy có ghi rõ lên tác giả là Da-gốt-xkin cơ mà!

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA – Dấy, thấy chưa, tạo biết mà, đến ở đây mà mày cũng sắp cãi đấy.

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Ờ đúng đấy, chính Da-gốt-xkin là tác giả cuốn sách đó, nhưng còn một cuốn lu-ri Mi-lốt-xp-xki khác nữa kia, cuốn ấy mới là của tôi.

AN-NA AN-ĐRÊ-ÉP-NA - Vậy cuốn tôi đọc đúng là cuốn ông viết đấy. Ông viết hay quá đi mất thôi!

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP – Thú thật là tôi sống bằng nghề văn đấy. Tôi có cái nhà đẹp nhất ở Pê-téc-bua. Ai cũng biết: nhà của ông I-van A-lếch-xan-đrô-vích (Nói với cả bọn). Các ông ạ, sau này nếu có dịp các ông đến Pê-téc-bua mời các ông vui lòng lại chơi, lại chơi nhà tôi. Tôi cũng hay mở những cuộc khiêu vũ gia đình lắm.

AN-NA AN-DRÊ-ÉP-NA: Tôi chắc rằng những cuộc khiêu vũ do ông mở, tráng lệ huy hoàng không thể tả được.

Ngày nào tôi cũng vào trong điện. Chỉ mai kia là tôi sẽ được thăng đại thống ch…

(Trượt chân, suýt ngã xuống sàn, nhưng cả bọn công chức kính cẩn đỡ y lên).

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP (nói nhanh dõng đục) – Cái gì?

KHƠ-LÉT-XTA-CỐP (vẫn nói với giọng cũ) – Tôi chẳng hiểu gì cả? Ông nói lặng những cái gì ấy.

Đi ra, vào buồng bên cạnh, thị trưởng theo sau.

(Ni-cô-lai Gô-gôn, Quan thanh tra, Vũ Đức Phúc dịch", NXB Lao động – Trung tâm Văn hóa Ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội, 2009, tr. 62 – 69)

- Toàn cảnh những tên quan chức thay phiên nhau trình diện “Quan thanh tra dởm”, cùng thói nịnh bợ, đút lót. Qua đó phê phán sự thối nát của xã hội đương thời.

- Sử dụng thủ pháp trào phúng tài tình.

- Xây dựng sự kiện kịch, cùng tình huống kịch đặc sắc.