Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 9 - Cánh diều

- Nguyễn Đình Chú (sinh năm 1929, quê ở Nghi Hợp, Nghi Lộc, Nghệ An.

- Ông là giảng viên cao cấp của khoa Ngữ văn (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội), nổi tiếng vì ông là người thầy nhiệt tâm, nhà nghiên cứu nhiệt huyết.

- Năm 1984 ông được phong học hàm Phó giáo sư và năm 1991 được phong học hàm Giáo sư.

- Các sáng tác của ông là sức sống của tinh thần nhân văn. Văn chương của ông đi sâu vào tấm lòng, vào văn chương chở đạo, vào tư tưởng nhân nghĩa vừa nồng vừa sâu. Phong cách sáng tác của ông luôn đề cao tinh thần nhân văn trong tác phẩm.

II. Tìm hiểu văn bản Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương

1. Thể loại

- Tác phẩm Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương thuộc thể loại: nghị luận văn học.

2. Xuất xứ

- In trong Nguyễn Đình Chú, Tuyển tập, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: nghị luận.

4. Bố cục Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương

- Phần 1: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Phân tích thêm về tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương

- Phần 2: Triển khai vấn đề: số phận mong manh của người phụ nữ.

- Phần 3: Tổng kết lại vấn đề: số phận mong manh của người phụ nữ.

5. Tóm tắt Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương

Văn bản Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương làm sáng tỏ nhận định về sự hạnh phúc mong manh của người phụ nữ trong xã hội xưa thông qua nhân vật Vũ Nương. Trong đó, chi tiết cái bóng đã góp phần làm sáng tỏ, tượng trưng cho sự chung thủy mà Vũ Nương dành cho Trương Sinh cũng chính là cái bóng đã làm cho hạnh phúc của Vũ Nương tan vỡ. Đồng thời, ta thấy được nguyên nhân Vũ Nương đau khổ không nằm ở việc Trương Sinh đi lính nhưng cũng không phải do chế độ nam nữ bất bình đẳng mà do chính lời nói hồn nhiên, ngây thơ của đứa con, là cái tính đa nghi, hay ghen của Trương Sinh.

6. Giá trị nội dung

- Văn bản bàn luận về vấn đề hạnh phúc mong manh của người phụ nữ trong xã hội cũ thông qua tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương. Hạnh phúc của họ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, đôi khi, dù người phụ nữ có cố gắng thế nào thì họ cũng không tự quyết định được hạnh phúc của chính mình.

7. Giá trị nghệ thuật

- Lập luận rõ ràng, mạch lạc.

- Lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương

1. Cách dẫn dắt, giới thiệu vấn đề của tác giả

- Văn bản bàn luận về vấn đề: Phân tích thêm về tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương.

=> Tác giả dẫn dắt vấn đề một cách trực tiếp, nhưng vẫn khéo léo đề cập đến sự khác biệt của bài viết này khiến người đọc bị thu hút.

- Cái độc đáo, cái cao siêu của truyện: đề cập đến vấn đề hạnh phúc mong manh của người phụ nữ trong xã hội cũ.

- Nội dung:

+ Cái bóng tượng trưng cho sự chung thủy mà Vũ Nương dành cho Trương Sinh cũng chính cái bóng đã làm cho hạnh phúc của Vũ Nương tan vỡ.

+ Nguyên nhân Vũ Nương đau khổ không nằm ở việc Trương Sinh đi lính nhưng cũng không phải do chế độ nam nữ bất bình đẳng mà do chính lời nói hồn nhiên, ngây thơ của đứa con, là cái tính đa nghi, hay ghen của Trương Sinh.

2. Những vấn đề tác giả làm sáng tỏ thông qua văn bản Chuyện người con gái Nam Xương

- Người viết so sánh Chuyện người con gái Nam Xương với Truyện Kiều để làm rõ số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ.

- Người viết đã bác bỏ những ý kiến:

+ Sự tan nát hạnh phúc là do chế độ nam nữ bất bình đẳng.

+ Vũ Nương tan nát hạnh phúc vì chiến tranh.

- Tác giả đã làm sáng tỏ luận đề bằng những luận điểm:

+ Hình tượng trung tâm là Vũ Nương đã được xây dựng với tính cách một người phụ nữ đẹp người, đặc biệt là đẹp nết nhưng lại phải chịu một nỗi oan khiên tày trời.

+ Ở phương diện thể hiện nguyên nhân đau khổ của người phụ nữ, Chuyện người con gái Nam Xương có ý nghĩa triết học sâu sắc hơn, cao hơn Truyện Kiều, bởi nó đã chạm vào sự ma quái có thực trong sự sống vốn là nghiệt ngã của con người muôn nơi, muôn thuở.

- Bằng chứng, lí lẽ:

+ Có đúng là sự tan nát hạnh phúc của Vũ Nương đã bắt đầu từ cái bóng của chính Vũ Nương không?

+ Bởi như chính tác phẩm đã để lộ nguyên nhân quan trọng và trực tiếp làm tan nát đời Vũ Nương cùng với chuyện cái bóng của Vũ Nương, lời nói hồn nhiên, vô tư của đứa con, là cái “tính đa nghi”, “hay ghen” của anh chồng Trương Sinh.

+ Cứ giả thiết ở một xã hội nào đó, quyền nam nữ bình đẳng đã được thực hiện trăm phần trăm thì đã có thể tin rằng con người không còn cái máu ghen “thường tình” này nữa sao?

NÓI THÊM VỀ "CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG"

1. Với loại “thiên cổ kì bút” như Chuyện người con gái Nam Xương trong Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ, dù đã được phân tích, khám phá nhiều nhưng thiết nghĩ vẫn có điều cần nói thêm. […]

3. Rõ ràng truyện Chuyện người con gái Nam Xương đã cho người đọc thấy thế nào là cái mong manh vô cùng mong manh của hạnh phúc người phụ nữ muôn nơi, muôn thuở. Cho nên, những chàng trai, cô gái đang yêu nhau, những cặp vợ chồng dù đã hẹn non thề biển, đã kết tóc xe tơ với nhau trên thế gian này, vẫn cứ phải coi chừng, phải cảnh giác. Coi chừng, cảnh giác về nhiều thứ nhưng xin đừng quên coi chừng, cảnh giác với máu ghen. Hãy nhớ rằng chỉ nhỡ ra một chút thôi (ở đây là nghe con nói mà không hỏi lại vợ xem sao) thì đã đủ tan nát cả cuộc đời, đã đủ để hạnh phúc trong chốc lát trở thành mây khói, muốn cứu vãn cũng chẳng cứu vãn được nữa. Nguyễn Dữ từ sự cảm nhận, phát hiện được cái quy luật khắc nghiệt và ma quái đó trong cuộc sống của người phụ nữ mà tạo nên (nói đúng hơn là sáng tạo lại) một cốt truyện bao gồm một hệ thống chi tiết, trong đó đặc biệt có chi tiết chủ công ăm ắp trữ lượng nghệ thuật thông qua một bút pháp vừa thực vừa ảo, vừa hiện thực vừa lãng mạn. Và cuối cùng là để lại cho văn học dân tộc một thiên tình sử bi thảm, nhức nhối trái tim người đọc bao đời nay, cho lịch sử văn học Việt Nam một áng “thiên cổ kì bút", cho riêng thể loại truyện ngắn Việt Nam một tác phẩm vừa là đột khởi vừa là đỉnh cao vời vợi của muôn đời.