Đề thi vào 10 môn Văn (chung) THPT Chuyên Lê Hồng Phong - Nam Định (2023 - 2024) mới nhất kèm đáp án

Đề thi vào 10 môn Văn (chung) THPT Chuyên Lê Hồng Phong - Nam Định (2023 - 2024) mới nhất kèm đáp án

HƯỚNG DẪN GIẢI

I. TIẾNG VIỆT

Câu 1.

a. Nghĩa chuyển.

b. Nghĩa chuyển.

c. Nghĩa gốc.

d. Nghĩa chuyển.

Câu 2.

- Tác dụng:

+ Tạo nhịp điệu cho câu văn, nhấn mạnh nhịp nhanh, gấp gáp.

+ Sử dụng phép điệp “băng qua” giúp người đọc thấy rõ được sự gấp gáp cũng như sự vất vả, khó khăn của cha mẹ khi đi làm vào mùa mưa.

+ Qua đó thấy được tình yêu thương, biết ơn của tác giả đối với cha mẹ mình.

II. ĐỌC HIỂU

Câu 1:

Theo đoạn trích, để thực hiện ước mơ của mình, điều đầu tiên con người phải làm là lập kế hoạch.

Câu 2:

Người viết đưa ra những hình ảnh trên nhằm mục đích tăng tính thuyết phục cho nhận định về tác dụng của việc lập kế hoạch, khẳng định không gì là không thực hiện được nếu chúng ta có kế hoạch rõ ràng, kiên trì, nỗ lực hiện thực hóa ước mơ.

Câu 3:

- Học sinh trình bày theo quan điểm riêng của mình. Chú ý có lý giải phù hợp.

- Gợi ý:

Đồng tình. Vì:

+ Người có tầm nhìn xa có thể lường trước những vấn đề sẽ gặp phải, từ đó họ sẽ đưa ra hướng giải quyết tốt nhất.

II. LÀM VĂN

Câu 1:

a. Nêu vấn đề nghị luận: Sự cần thiết của việc lập kế hoạch

b. Bàn luận:

Giải thích: Lập kế hoạch là việc thiết lập các bước để hoàn thành một mục tiêu mà bản thân đã đặt ra.  Sự cần thiết của việc lập kế hoạch:

- Lập kế hoạch giúp bạn đưa ra được hướng đi cụ thể cho mình để đạt được mục tiêu.

- Lập kế hoạch giúp chúng ta chủ động, tự chủ được về mặt thời gian.

- Lập kế hoạch giúp ta dễ dàng đối diện với những rủi ro gặp phải.

- Lập kế hoạch cho ta cái nhìn tổng quát về tương lai.

* Bàn luận mở rộng:

- Người không biết lập kế hoạch sẽ rất dễ rơi vào trạng thái bị động, dễ cuống khi gặp phải khó khăn.

- Người không có kế hoạch cụ thể sẽ không thể kiểm soát và có cái nhìn bao quát về việc mình làm.

* Liên hệ bản thân.

Câu 2:

1. Mở bài.

- Giới thiệu ý kiến.

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.

2. Thân bài

2.1. Giải thích ý kiến:

- Thơ: là một thể loại văn học được sáng tác bằng phương thức trữ tình, thường có vần có nhịp, dùng để thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết

- Câu thơ hay: Là câu thơ có giá trị, mang đến rung cảm mãnh liệt cho người đọc

- Đánh thức: làm sống dậy, thức tỉnh

=> Đây là một quan điểm đúng đắn, có giá trị.

Lí giải:

+ Câu thơ hay cần đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” vì để đánh thức được những ấn tượng đó chứng tỏ nhà thơ phải thực sự thấu hiểu về cuộc đời và con người. Những gì nhà thơ viết ra thân thuộc với mọi người nhưng cách viết lại ấn tượng để đọc xong người đọc có thể bừng sáng và nhận ra một ấn tượng nào đó về cuộc đời. Đó là phẩm chất cần có, thể hiện cả tài năng và tâm huyết của nhà thơ

+ Câu thơ hay cần đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” còn bởi sứ mệnh của thơ ca nói chung và văn học nói riêng không đơn thuần là để thỏa mãn nhu cầu giải trí mà còn là thức tỉnh con người khỏi những lầm lạc, u mê, hướng người đọc về cái đích của chân, thiện, mỹ. Khi đánh thức được bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người đồng nghĩa với việc thơ ca sẽ giúp con người tìm lại được sự tinh tế, sự nhạy cảm, sự rung động trước cái đẹp, cái nhân văn cao cả mà cuộc sống thường ngày làm cho chai sạn, hay nói cách khác thơ ca sẽ giúp con người tìm lại được chính mình

+ Quá trình sáng tạo nghệ thuật không kết thúc ở việc tác phẩm được khai sinh, mà còn ở quá trình tác phẩm sống trong lòng người đọc. Khi đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” thơ ca sẽ giúp người đọc tiếp cận tác phẩm không hời hợt mà còn bằng tất cả rung động, trải nghiệm của mình, từ đó khơi gợi quá trình đồng sáng tạo với tác giả trong mỗi người đọc

2.2 Chứng minh qua văn bản Bếp lửa

- Giới thiệu khái quát về tác giả Bằng Việt, tác phẩm Bếp lửa.

- Giới thiệu về vị trí (khổ 5,6) và nội dung 2 khổ thơ: suy nghĩ về cuộc đời bà và bếp lửa.

– Giữa tro tàn, giữa đau thương bà lại nhóm lửa, bà vẫn nhóm lửa. Bếp lửa ân cần, ấm cúng:

“Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen

Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn

Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng”

Từ hình ảnh tả thực “Bếp lửa bà nhen” mỗi sớm, tác giả đã khéo léo chuyển thành hình ảnh “ngọn lửa” một ngọn lửa tỏa sáng câu thơ có sức truyền cảm mạnh mẽ. Đến đây, bếp lửa bà nhen không còn là bếp lửa thông thường trong mỗi gian bếp bởi nó chứa ngọn lửa của lòng bà, ngọn lửa của tình yêu thương và đức tin trong sáng, mãnh liệt. Từ ngọn lửa của lòng bà đã nhóm lên trong cháu tình yêu thương, niềm tin vào một ngày mai chiến thắng.

=> Bà chính là người nhóm lửa và giữ lửa – ngọn lửa niềm tin và hy vọng.

– Suốt một đời lận đận, vất vả, bà đã và vẫn đang làm công việc nhóm lửa:

“Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa

Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ

Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm”

+ Từ láy “lận đận” với điệp từ “nắng mưa” nhấn mạnh cháu chưa từng và chẳng thể nào quên cuộc một cuộc đời đầy lo toan, vất vả.

→ Như vậy đến đây ta thấy bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa. Ngọn lửa của tình yêu, của niềm tin, đức hi sinh không chỉ bà truyền cho cháu mà còn là của những thế hệ đi trước tiếp lửa cho thế hệ sau.

– Khám phá ra những ý nghĩa kì diệu, cao cả, thiêng liêng từ bếp lửa của bà, cháu sung sướng thốt lên.

“Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa”

Phép đảo ngữ, câu cảm thán với từ “ôi” đặt ở đầu câu bộc lộ sự ngạc nhiên, ngỡ ng, và vui sướng của cháu. Bếp lửa ấy luôn hiện diện cùng bà, tỏa sáng vẻ đẹp của bà. Đứa cháu nhỏ cảm thấy thật bất ngờ khi phát hiện được những điều kì diệu thiêng liêng từ những thứ bình thường, giản dị. Cháu nhớ về bà, nhớ về Bếp lửa cũng chính là nhớ về quê hương, cội nguồn với tấm lòng tri ân sâu nặng.

=> Bếp lửa đã giúp cháu khơi gợi, đánh thức biết bao kí ức ngủ quên về bà, từ đó nhấn mạnh, làm sâu sắc thêm tình cảm yêu quý, tự hào kính trọng mà cháu dành cho bà.

3. Kết bài: Tổng kết vấn đề.