Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 9 - Cánh diều

- Trần Đăng Khoa sinh ngày 24 tháng 4 năm 1958, quê làng Trực Trì, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

- Là một nhà thơ, nhà báo, biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam.

- Ông nguyên là Trưởng ban Văn học Nghệ thuật, Giám đốc Hệ Phát thanh có hình VOVTV của Đài tiếng nói Việt Nam.

- Hiện nay, ông giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam.

II. Tìm hiểu văn bản Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội

1. Thể loại

- Tác phẩm Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội thuộc thể loại: phỏng vấn.

2. Xuất xứ

- In trong Hà Nội 36 góc nhìn, NGUYỄN THANH BÌNH tuyển chọn, NXB Thanh Niên, Hà Nội, 2003.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, thuyết minh.

4. Bố cục Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội

- Phần 1 (từ đầu đến…tấp nập lắm): những hiểu biết của nhà văn Tô Hoài về Hà Nội.

- Phần 2 (tiếp theo đến …phố luôn): đặc điểm Hà Nội xưa.

- Phần 3 (còn lại): con người Hà Nội.

5. Tóm tắt Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội

Văn bản Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội đưa cho người đọc những thông tin đầy bổ ích, thú vị dưới con mắt của nhà văn Tô Hoài. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp của thủ đô Hà Nội trở nên thơ mộng, lưu luyến hơn bao giờ hết.

6. Giá trị nội dung

7. Giá trị nghệ thuật

- Cách thức phỏng vấn thể hiện tính dân chủ, trực tiếp, khách quan và chân thực.

- Cách đặt câu hỏi, dẫn dắt vào vấn đề sinh động, hấp dẫn.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội

1. Những thông tin cơ bản mà người viết đề cập

- Mục đích: cung cấp những thông tin về Hà Nội.

- Cách thực hiện bài phỏng vấn: phỏng vấn trực tiếp nhà văn Tô Hoài.

- Nội dung phỏng vấn về Hà Nội: tên các phố, khu vực địa chính, các mặt hàng nổi tiếng, tính cách người Hà Nội, Hà Nội qua dòng chảy của thời gian.

- Đặc điểm địa giới Hà Nội xưa:

+ Đi hết Trường Chu Văn An là đất Hà Đông.

+ Làng Yên Phụ thuộc đất Hà Đông.

+ Hà Nội được chia làm bốn khu: khu phố cổ, khu phố cũ, khu phố mới, khu dưới bãi.

- Tác dụng của thể loại phỏng vấn:

+ Thể hiện tính dân chủ

+ Trực tiếp, khách quan, chân thực

+ Thể hiện tính sinh động, hấp dẫn

+ Thông tin trong bài viết hoàn toàn do ngược được phỏng vấn chịu trách nhiệm.

CÙNG NHÀ VĂN TÔ HOÀI NGẮM PHỐ PHƯỜNG HÀ NỘI

- Trần Đăng Khoa -

Trần Đăng Khoa: Nghĩa là không có gì đổi khác?

Nhà văn Tô Hoài: Đúng vậy. Trừ những khu mới mở, như đường Hoàng Quốc Việt chăng hạn, còn các khu phố cũ vẫn thế. Nhà cửa có thể khác tí chút, có tân trang hơn hoặc nâng thêm tầng, nhưng đường phố vẫn vậy, nên phố phường về cơ bản vẫn không có gì thay đổi. Ngày xưa thế nào thì bây giờ vẫn thế. Tôi có thể nhắm mắt đi đến khu phố nào cũng được. Vỉa hè vẫn là via hè cũ. Ở các phố Ngô Quyền, Hàng Khay, Tràng Tiền, Hàng Bài, hay Nguyễn Xí, Đinh Lễ, đầu vỉa hè còn bọc đá xanh. Đấy là via hè xưa, vỉa hè đầu tiên của Hà Nội. Đá bọc vỉa hè là đá lấy từ núi Thầy, núi Trầm. Lí do dùng đá ốp vỉa hè thì cũng đơn giản thôi, vì dạo ấy ta chưa có lắm xi măng. Đi trên đường phố Hà Nội, tôi thấy quen thuộc vô cùng. Cả hệ thống cống ngầm bên dưới cũng thế, cũng là hệ thống cũ. Vì thế, bây giờ mưa, đường Hà Nội ngập úng là tất nhiên, vì quá tải. Ta còn thấy những nắp cống tròn còn nguyên cả dòng chữ Mác-xây (Marseille). Đó là nắp cống đúc từ bên Pháp rồi sang bán ở ta. Hồi bấy giờ, ở phố Quán Thánh, ngay cạnh đền Quán Thánh bây giờ, Pháp có mở Công ty Sa-crích (Sacric). Đấy là Công ty Gạch ngói Đông Dương. Khu sản xuất khá rộng, đến mấy ngàn mét vuông. Đất sét đóng gạch lấy ở Quán La, bên kia Tây Hồ, rồi dùng thuyền chở sang. Thuyền bè bấy giờ cũng tấp nập lắm.

Trần Đăng Khoa: Ông thấy Hồ Tây thuở ấy thế nào?

Trần Đăng Khoa: Chắc đó là vùng Nghi Tàm, Yên Phụ bây giờ?

Nhà văn Tô Hoài: Không hẳn thế đâu. Có rất nhiều mặt hàng, người ta sản xuất ở quê, ở Hà Đông và các vùng phụ cận rồi đem ra bán ở Hà Nội. Như đồ gò đúc đồng, rồi guốc dép, mũ nón. Trước đây, Hà Nội còn có phố Hàng Tiện và phố Hàng Dép nữa. Đó là hai phố nhỏ. Phố Hàng Tiện ở bên Hàng Gai trông ra phía Bờ Hồ, phố

Trần Đăng Khoa: Nếu cần nói thật ngắn gọn về tính cách người Hà Nội thì ông sẽ nói thế nào? Thanh lịch hào hoa chăng? Ca dao xưa: “Chăng thơm cũng thể hoa hài / Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An.”.

Nhà văn Tô Hoài: Đúng vậy. Ta chỉ bổ sung mà ít thay đổi. Về cơ bản, ta vẫn giữ nguyên như cách bố trí, sắp đặt của ông Trần Văn Lai.

Trần Đăng Khoa: Xin ông nói rõ hơn được không?